جریانها
به نوعی از حرکات دامنه‌ای گفته می‌شود که مواد رفتاری خمیر مانند دارند. در بسیاری از موارد، حرکاتی که با ریزش یا لغزش آغاز شده اند، بعداً به حرکات جریانی تبدیل می‌شوند. جریان خاک خصوصیات بسیار گوناگونی دارند که شامل کندترین تا سریعترین آنها می‌شود.
حرکت فوق العاده آهسته و رو به پایین خاک، پوشش سنگی و سنگ را تحت تأثیر نیروی گرانش، اصطلاحاً خزش می‌گویند. اگر چه خزش فرآیندی بسیار کند است و مستقیماً قابل مشاهده نیست اما آثار آن مانند خم شدن تنه درختان، کج شدن دکل‌های برق و تلفن و یا خم شدن دیوارها را می‌توان مشاهده کرد.
عوامل ایجاد کننده خزش به این شرح است:
1- یخ زدگی و ذوب متوالی آب در منافذ خاک و سنگ‌پوشش که موجب برخاستن و فرونشست ذرات می‌شود.
2- مرطوب و خشک شدن متوالی که موجب انبساط و انقباض کانیهای رسی می‌شود.
3- گرم و شرد شدن بدون انجماد که موجب تغییرات حجم ذرات کانی می‌گردد.
4- رشد و پوسیدگی گیاهان که باعث شکافتن خاک و حرکت رو به پایین ذرات می‌شود.
6- انحلال مواد معدنی که باعث ایجاد منفذ در خاک شده و خاک بالاتر را به پایین هدایت می‌کند.
از دیگر انواع حرکات دامنه‌ای، جریان تند مواد تخریبی در سراشیبی‌ها است که جریان واریزه خوانده می‌شود. بسیاری از اینگونه جریانها ابتدا بصورت لغزش شروع می‌شود و در پایین سراشیبی، که توده‌های لغزیده خرد شده و با هوا و آب مخلوط شده بصورت جریان در می‌آید و معمولاً توده‌هایی زبانه‌ای شکل در دامنه‌ها تشکیل می‌دهد. پدیده خزش را در جنگلهای شمالی ایران خصوصاً در نواحی جنوب عباس آباد (غرب چالوس) به خوبی می‌توان مشاهده کرد.
اصطلاح بهمن نیز در مورد سریعترین حرکات دامنه‌ای جریانی، لغزشی و ریزشی به کار می‌رود. بهمن، به دنبال صدایی بلند که نشانه گسیختگی مواد در بالای یک سراشیبی است، شروع شده و در چند ثانیه یا چند دقیقه موادی که به صورت بهمن سرازیر شده‌اند، به پایین سراشیبی می‌رسند و در منطقه‌ای در دامنه پخش می‌شوند. حرکات خیلی تند توده‌های سنگ را بهمن‌سنگ (Rock avalanches) می‌گویند.
عکس شماره 52 و 53
فیلم شماره 54
دریافت مشاوره تخصصی رایگان