استان اردبیل

استان اردبیل با 1,250,000 نفر جمعیت و 17,953 کیلومتر مربع در شمال‌غربی کشور ایران قرار داشته و 1/09 % مساحت کل ایران را تشکیل می‌دهد. اردبیل از شمال با جمهوری آذربایجان، از جنوب با استان زنجان، از غرب با آذربایجان شرقی و از شرق با استان گیلان همسایه است.

 5 شهرستان این استان حدود 369 کیلومتر با کشور جمهوری آذربایجان مرز مشترک دارد. این استان دارای 10 شهرستان است. استان اردبیل به لحاظ برخورداری از اقلیم مناسب به ییلاق ایران شهرت یافته و ظرفیت‌های بی‌نظیر گردشگری در حوزه‌ی طبیعی، تاریخی و فرهنگی دارد و صنعت گردشگری به‌عنوان یکی از مهمترین محورهای توسعه استان است. مجموعه جهانی شیخ‌صفی‌الین اردبیلی که یکی از 21 آثار تاریخی ثبت شده در یونسکو در استان اردبیل قرار دارد.

 نقشه استان اردبیل

اطلاعات عمومی

مرکز استان:

اردبیل

تعداد و نام شهرستان‌ها:

شامل 10 شهرستان به نام‌های: اردبیل، پارس‌آباد، مشگین شهر، خلخال، گرمی، نمین، بیله‌سوار، نیر، کوثر، سرعین

مساحت استان:

 17,953 کیلومتر مربع

محدوده جغرافیایی:

از سمت شمال به جمهوری آذربایجان، از سمت غرب به استان آذربایجان‌شرقی، از سمت شرق به استان گیلان و کوه‌های تالش و از سمت جنوب به استان زنجان محدود شده است.

آب‌و‌هوا:

موقعیت خاص استان اردبیل سبب گردیدهکه این استان در فصل‌های سرد سالتحت تأثیر توده هوای مهاجر از شما، شمال‌غرب و غرب قرار گیرد. در فصل‌ تابستان نیز گاهی سیستم‌های کم فشار بارانی‌زا تأثر گذاشته و باراندگی‌های تابستانه را در این مناطق باعث می‌گردد.بخش‌هایی از استان تحت تأثیر اقلیم خزری قرار داشته و دریای مازندران در شرق استان بر شرایط دمایی و رطوبتی آن اثر می‌کند و موجب تعدیل آب‌وهوا در این مناطق می‌شود.

استان از دو بخش کوهستانی سر و جلگه‌ای معتدل تشکیل شده و به تبع عوامل طبیعی و جغرافیایی دارای تنوعات اقلیمی قاب توجه است. مرکز و جنوب استان دارای آب و هوای معتدل کوهستانی و شمال آن دارای آب و هوای جلگه‌ای است.

ویژگی‌های فرهنگی و اجتماعی

صنایع‌دستی:

تنوع تولید صنایع دستی استان اردبیل را در زمره استان‌های فعال تولید کننده محصولات صنایع دستی ایران قرار داده است. در استان اردبیل صنایع‌دستی در زمینه‌های مختلف انجام می‌شود از جمله: گلیم‌بافی، ورنی، جاجیم‌بافی، سفالگری، زیورآلات محلی، ملیله‌سازی، سازهای سنتی، تذهیب و نگارگری، چاقوسازی، خورجین‌بافی، چلنگری (هنر شکل دادن به فلز)، حجاری، زیرانداز نمدی، کلاه‌نمدی و ...

غذاهای بومی:

گیلدیک آشی، آش دوغ، کوفته، لونگی، هرا، قیساوا، آش اوماج، آش یارما، بزباش، پیچاق قیمه‌سی، دلمه، تاس کباب، ترحلوا، ترشی قیمه، چیغیرتما، حلوای زرد، حلوای زنجبیل، خشیل، خورش قاتق، ساج ایجی، سوغان سو، قویماق، رشته پلو قیسی، قیقاناق، تویوق موسامباسی

 سوغات:

عسل سبلان (ساوالان بالی)، زرین نان، حلوای طبقی، حلوای ضیابری، تخمه آفتابگردان، قره حلوا، سرشیر، شکلات روسته، خشکبار، فرآورده‌های دامی و لبنی، آبنبات محلی

گیاهان دارویی:

به سبب وجود اثر طبیعی ملی سبلان، تنوع گیاهان دارویی در این منطقه زیاد است: آویشن، گل ختمی، نعنا فلفلی، بابونه، گیلدیک (نسترن)، گزنه، برگ به، گل‌گاوزبان، گل‌پرپونه، گل گون، خار مریم، بومادران، کنگر، گل خشخاشی و بولاغ اوتی (شنبلیله)

جاذبه‌های طبیعی و طبیعت‌گردی

تالاب‌ها:

1.گنج‌گاه 2.نوشهر 3.شورگل 4.قره‌گل 5.ملا‌احمد 6.تالاب جیران‌گلی

دریاچه‌ها:

1.شورابیل 2.دریاچه قله سهند 3.نئور 4.نوشهر 5.دریاچه سد گیلارلو 6.آلوچه 7.کمی‌آباد 8.دریاچه سد یامچی نیر 9.دریاچه سد سبلان 10.شورگل 11.دریاچه سد سقزچی (نمین)

چشمه‌ها و آبگرم‌ها:

1. مجتمع آب‌درمانی سبلان 2. مجتمع آب‌درمانی بش باجیلار 3. مجتمع آب‌درمانی قینرجه 4. مجتمع آب‌درمانی ایرانیان 5. مجتمع آب‌درمانی شابیل 6. مجتمع آبدرمانی سردابه 7. مجتمع آبدرمانی و چشمه آبگرم قینرجه 8. مجتمع آبگرم قهوه سوئی 9. مجتمع آبگرم کوثر 10. آبگرم قوتور سوئی 11. آب‌گرم خوش نامه (خلخال) 12. آبگرم ساری سو 13. آبگرم قره سو 14. آبگرم پهنلو 15. آبگرم ژنرال 16. آبگرم گاو میش گولی 17. آب‌گرم موییل 18. آبگرم قینرجه (نیر) 19. آب‌گرم ایلاندو 20. آبگرم گیوی 21. آبگرم گرم خانه (خلخال) 22. آبگرم ملک سویی (مشگین شهر) 23. آبگرم برجلو (نیر) 24. آب معدنی انزان (مشگین شهر) 25. آب معدنی ارجستان 26. آب معدنی چناران (خلخال) 27. گوز سوئی 28. بیله دره 29. بیله دره گازدار (ویلادرق)

آبشارها:

1.گوگور 2.سردابه 3.گوگور‌آلوارس 4.آقبلاغ 5.گوزلو 6.نره‌گر 7.نوده 8.شیروان دره 9.شورشورنه 10.کلور (خلخال) 11.آبشارهای هشتجین

رودها:

1.ارس 2.قزل اوزن 3.خلخال چای 4.قره‌سو 5.دره‌رود 6.خیاوچای 7.نمین‌چای

کوه‌های مهم:

1.سبلان 2.هرم‌داغ 3.قزل‌بره 4.آق‌داغ 5.بزقوش 6.عجم 7.صلوات‌داغ 8.قبله داشی

پیستهای اسکی:

1.آلوارس 2.فندقلو (اسکی روی چمن)

غارها:

1.بنه‌لر 2.یخگان 3.یدی‌اولر 4.داش‌کسن 5.کلور (خلخال) 6.ماجلان (خلخال) 7.هفت‌خانه (خلخال)

تنگه‌ها:

1.دره‌شیروان 2.قشلاق‌تنگ

دشت‌ها:

1. دشت مغان 2. دشت مشکین‌شهر 3. دشت اردبیل 4. دشت خلخال

جنگل‌ها:

1.پارک جنگلی فندقلو 2.جنگل حاتم‌مه‌شسی 3.جنگل اندبیل 4.جنگل‌های نوده و کندرق

مناطق خاص زمین‌شناسی:

1. کوه آتشفشانی سبلان

مناطق مناسب پرنده‌نگری:

1.دشت مغان

درختان کهنسال:

1.بابا چنار 2.درخت گردوی کهنسال 3.درخت توت

مناطق مناسب قایق‌سواری:

1.دریاچه شورابیل 2.رودخانه بالیخلو 3.دریاچه سوها 4.دریاچه گیلارلو

روستاهای دیدنی:

1.اونار 2.ماجولان 3.کزج 4.کور عباسلو 5.اولتان 6.موئیل 7.آلوارس 8.اندبیل 9.برندق 10.خوجین 11.قلعه برزند 12.کنزق 13. بیله درق

جاده‌های دیدنی:

1.گردنه حیران 2.گردنه الماس

گونه‌های خاص حیات وحش:

مناطق چهارگانه محیط زیست (پارک ملی، اثر طبیعی ملی، پناهگاه حیات‌وحش و منطقه حفاظت‌شده):

1.اثر طبیعی ملی قله سبلان 2.اثر طبیعی ملی غار یخگان 3.منطقه حفاظت شده مغان 4.منطقه حفاظت شده آق‌داغ

جاذبه‌های تاریخی اردبیل (ایرانگردی)

موزه‌های اردبیل و خانه‌های تاریخی:

1.موزه چینی‌خانه 2.موزه حیات‌وحش 3.موزه مردم‌شناسی 4.موزه مشگین‌شهر 5.موزه خلخال 6.عمارت تاریخی بیمارستان دکتر فاطمی (اردبیل) 7. خانه صادقی‌ها 8.خانه ارشادی اردبیل 9. خانه سید هاشم ابراهیمی 10.خانه رضازاده (موزه شهداء) 11.خانه وکیل الرعایا 12. خانه مروج 13.خانه خادم باشی 14.خانه میرفتاحی 15.خانه مناف زاده 16.خانه مبشری 17.خانه آصف 18.دبیرستان صفوی 19. ساختمان فرمانداری

پل‌های تاریخی اردبیل:

1.پل ابراهیم‌آباد 2.پل کلخوران 3.پل ججین 4.پل هفت‌چشمه (پل داش کسن) 5.پل قرمز (نیر)

امامزاده‌ها و مسجد‌های تاریخی اردبیل:

آرامگاه، بقعه و مقبره:

1.بقعه شیخ جبرائیل 2.بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی 3.بقعه کورائیم (نیر) 4.مقبره سید‌جعفر (مشگین‌شهر) 5.مقبره شیخ‌حیدر (مشگین‌شهر) 6.آرامگاه سید‌ابراهیم (مشگین‌شهر) 7.آرامگاه شیخ‌بدرالدین (نمین)

قلعه و دژ:

1.قلعه ارشق (مشگین‌شهر) 2.قلعه آلوچ (مشگین‌شهر) 3.قلعه ایلانی‌داغ (مشگین‌شهر) 4.قلعه قهقهه (مشگین‌شهر) 5.قلعه کهنه (مشگین‌شهر) 6.قلعه ئیل‌سویی (گرمی) 7.قلعه دختر (گرمی) 8.قلعه اولتان (پارس‌آباد) 9.قلعه‌های شاه‌عباسی (خلخال) 10.قیز قلعه سی (بیله‌سوار) 11. قلعه بوینی یوغون

کلیساها و آتشکده‌های تاریخی اردبیل:

1.کلیسای مریم مقدس اردبیل 2.آتشکده ساسانیان اردبیل 3.آتشکده شاق‌دره (نمین)

بازار تاریخی:

1.بازار بزرگ اردبیل 2.بازارچه مرزی بیله‌سوار

حمام‌های تاریخی اردبیل:

1.حمام اوچ‌دکان (اردبیل) 2.حمام صفویه (اردبیل)

گورستان‌ها و تپه‌های تاریخی اردبیل:

1.گورستان قدیمی اصلان‌دوز (پارس آباد) 2.گورستان تاریخی انار (مشگین‌شهر) 3.آرپا تپه‌سی (نمین) 4.تپه مطلب (گرمی) 5.تپه ایلانجیق (بیله‌سوار) 6.یاریم تپه (بیله‌سوار) 7.تپه تاریخی قنبر مشگین‌شهر (سلاخ تپه) 8.تپه باستانی نادری (اردبیل)

سایر جاذبه‌های تاریخی اردبیل:

1.پیکره‌سنگی بابا‌داود-ابوالهل ایران (نمین) 2.کاروانسرای شاه‌عباسی (نیر) 3.محوطه باستانی روستای پیرازمیان- گورستان شهر یئری (مشگین‌شهر) 4.مجسمه طبیعی عقاب (مشگین‌شهر) 5.جاذبه‌های دیدنی سد انحرافی میل‌مغان (پارس‌آباد) 6.آثار تاریخی دوره اشکانی (گرمی) 7.زندگی عشایر شاهسون (بیله‌سوار) 8.سنگ نوشته شاپوردوم 9.شامات قره سو (مشگین‌شهر) 10.زیستگاه موئیل (مشگین‌شهر) 11.زیستگاه هوشنگ میدانی (مشگین‌شهر)

اماکن اقامتی اردبیل:

1.دریا 2.سبلان 3.شیخ صفی 4.مهدی 5.نگین 6.پرنیان 7.سپید 8.مهمانسرای خلخال 9.آناهیتا 10.چالدران 11.ساسان 12.سپید 13.شمس 14.کوهسار 15.لاله 16.مرمر 17.کوثر 18.ساوالان

امکانات ارتباطی استان اردبیل

فرودگاه‌ها:

1.فرودگاه بین‌المللی اردبیل