گونه مار کبرا Naja oxiana
نام فارسی: کفچه مار، مار کبرا
نام علمی: Naja oxiana (Eichwald, 1831)
نام‌های علمی مترادف:Tomyris oxiana Eichwald, 1831
Naja oxiana: Strauch, 1868
Naja naja oxiana: Stejneger, 1907
نام انگلیسی: Central Asian Cobra, Caspian cobra
ویژگی‌های ظاهری گونه کفچه مار
طول کل بدن 165 سانتیمتر و طول دم 27 سانتیمتر است. بدن به رنگ زرد تیره یا قهوه‌ای کمرنگ، قهوه‌ای تیره یا خاکستری متمایل به مشکی بدون خال یا نقوش مشخص است. یک یا چند حلقه تیره رنگ در قسمت جلویی سطح شکمی دیده می‌شود. نوزادان دارای حلقه‌های تیره رنگ در سراسر بدن هستند. مردمک چشم گرد متمایل به بیضی است. طول پولک‌های بین بینی برابر یا اندکی بیشتر از پولک‌های جلوی پیشانی است. یک پولک جلو چشمی و سه پولک عقب چشمی دارد. پولک‌های سطح پشتی صاف هستند و در 21 ردیف کم و بیش زیگزاگ قرار گرفته‌اند. پولک‌های سطح شکمی 192 تا 206 و پولک‌های زیر دمی 51 تا 70 عدد هستند. پولک مخرجی منفرد است.
ویژگی‌های زیستی گونه کفچه مار
روزفعال و تخم‌گذار است. از ماهی‌ها، پستانداران کوچک، تخم پرندگان، دوزیستان، خزندگان و پرندگان تغذیه می‌کند.
کلید شناسایی گونه کفچه مار
بدون پولک گونه‌ای و دارای 21 ردیف پولک صاف پشتی است.
زیستگاه، پراکندگی و فراوانی گونه کفچه مار
کفچه مار روی شیب‌های صخره‌ای و سنگی تا ارتفاع 3,000 متری زندگی می‌کند. این گونه از مارهای کبرا، غربی‌ترن پراکنش را در میان کبراهای آسیایی دارد.
دریافت مشاوره تخصصی رایگان
پراکندگی گونه کفچه مار
- پراکنش در جهان: در کشورهای افغانستان، ایران، هند، پاکستان، قرقیزستان، ترکمنستان، تاجیکستان و ازبکستان یافت می‌شود.
- پراکنش در ایران: این مار در استان‌های خراسان جنوبی، رضوی و شمالی، سمنان، سیستان و بلوچستان، گلستان و مازندارن مشاهده می‌شود.
زادآوری گونه کفچه مار
این گونه تخم‌گذار است و در تابستان 8 تا 12 عدد تخم می‌گذارد.
عادات و رفتار گونه کفچه مار
این مار روزفعال است و در هنگام احساس خطر قادر است ناحیه گردن خود را پهن کرده و قسمت جلویی بدن خود را از زمین بلند کند.
وضعیت حفاظتی گونه کفچه مار
جمعیت این مار در ایران متوسط است و در فهرست سرخ IUCN در رده DD کمبود اطلاعات (Data deficient) قرار دارد. در سطح ملی نیز جزء گونه‌های غیرحمایت شده‌ی عادی قرار دارد.
سایر اعضای این خانواده را بشناسیم
رده خزندگان
راسته اسکواماتا
زیر راسته مارها
زیرخانوداه مارهای کبری
- گونه مار کبرا (کفچه مار)
- گونه مار کبرای سیاه (مار زنگی/ کبرای سیاه)
- گونه مار کرایت سندی
طبقه‌بندی گونه کفچه مار
Central Asian Cobra
Suborder: Serpentes
Family: Elapidae
Exterior characteristics: Body dark yellow or light brown, dark brown or blackish grey; distinct pattern or without Spots; One or more dark rings anteriorly; juveniles with dark rings along the body. Pupils round to elliptical; internasals equal to or slightly shorter than prefrontals; 1 preocular; 3 postoculars; dorsal scale smooth, in 21 more or less zigzagged rows; ventrals 192 to 206; subcaudals 51 to 70; anal entire. Total length 165 cm, tail 27 cm.
Global distribution: Afghanistan, Iran, India, Pakistan, Kyrgyzstan, Turkmenistan, Tajikistan and Uzbekistan.
Reproduction: Lays 8 to 12 eggs in summer.
Behavior: It is diurnal. When threatened, expands the neck area and shows its hood to enemy.