ساختار پا در حیوانات سم‌رو
هر سم از دو قسمت کفه و روکش تشکیل شده است. کفه قسمت زیرین است که حیوان بر روی آن قدم برمی‌دارد و روکش قسمت سخت و قوس‌دار فوقانی را تشکیل می‌دهد. در پشت کفه، پینه انگشتان قرار دارند که کم و بیش بخشی از سطح زیرین هر شکاف یا سم را تشکیل می‌دهند. در واقع روکش همان ناخن تکامل یافته است که به منظور حفاظت از انگشتان تغییر شکل پیدا کرده است. برخلاف چنگال‌ها و ناخن‌ها، سم‌ها نقطه اصلی ارتباط بین دست و پاها و زمین هستند.
سم‌داران به دو دسته فردسمان (سم بدون شکاف) و زوج‌سمان (سم شکاف‌دار) تقسیم می‌شوند.
حیوانات دارای سم شکاف‌دار -زوج‌سمان- ردپاهای کاملاً مشخصی دارند و اثر قابل تشخیصی را از خود بر جای می‌گذارند. این حیوانات چهار انگشت دارند (انگشت اول وجود ندارد) و تنها با قسمت ابتدایی انگشتان شماره ۳ و ۴ یا همان انگشتان میانی، که کاملاً تکامل یافته و متقارن هستند، قدم برمی‌دارند. انگشتان شماره ۲ و ۵ انگشتان یا سم‌های تحلیل رفته و بسیار کوچکی هستند که به قسمت عقب پا متمایل شده‌اند.
در بسیاری موارد این انگشتان نسبت به کف پا آنقدر بالا هستند که در هنگام راه رفتن و قدم زدن معمول حیوان تماسی با زمین پیدا نمی‌کنند. تنها زمانی که حیوان بر روی برف قدم برمی‌دارد یا زمانی که اتصالات قوزک پا در هنگام دویدن یا پریدن با زمین تماس پیدا می‌کند، اثر سم‌ها یا انگشتان تحلیل رفته در ردپا ظاهر می‌شود. البته گراز از این قاعده مستثنا است، زیرا این سم‌ها در گراز کمتر تحلیل رفته‌اند و در هنگام راه رفتن معمولی نیز با زمین تماس پیدا می‌کنند. در رد پاهای مرال و گوزن زرد، پینه انگشتی به صورت گودی مدور و برجسته‌ای دیده می‌شود. در شوکا اثر کف پا محو است و پینه انگشتی تا قسمت جلویی سم امتداد می‌یابد. اولین نکته‌ای که در شناسایی یک ردپا از یک حیوان با سم شکاف‌دار باید توجه کرد، شکل و اندازه شکاف است. در صورتی که اثر پا واضح و مشخص باشد، اندازه پینه انگشتی نیز می‌تواند مهم باشد.
چنانچه رد سم‌ها در زمینی دارای خاک یا گل نرم بر جای بماند، لبه‌های صاف داخلی و لبه‌های خارجی که تا حدودی دارای انحنا هستند را می‌توانید ببینید، عملاً اثر به جا مانده به صورت قرینه است. اگرچه، گاهی اوقات دو انگشت در یک پا به یک اندازه نبوده و در این موارد انگشت داخلی تقریباً همیشه کوتاه‌تر است. معمولاً اثر دست بزرگ‌تر و عمیق‌تر از اثر پا است. همچنین اثر سم‌های دست در حالتی که جانور در حرکت با سرعت ثابت است اندکی از هم بازتر و گسترده‌تر می‌شود، در حالی که اثر سم‌های پا در هم رفته و ممزوج می‌گردند. در حرکت سریع این مورد بیشتر مشخص است، به طوری که شکاف‌های جلویی به شکل V نمایان می‌شوند.
برای اندازه‌گیری رد سم شکاف‌دار، ردپای حیوانی که با سرعت ثابت حرکت کرده، مناسب است. می‌توان طول، عرض و فاصله بین نوک دو شکاف و در صورت امکان طول پینه انگشتی را نیز اندازه‌گیری کرد.
سم بدون شکاف (فردسمان) از روکش که بخش سخت فوقانی را تشکیل می‌دهد و کفه که در زیر روکش جای دارد و همچنین پینه انگشتی که در قسمت انتهایی پا قرار دارد، تشکیل شده است. روکش اثری کاملاً واضح به شکل یک دیواره بیضی شکل دور ردپا ایجاد می‌کند که تا پینه انگشتی امتداد پیدا می‌کند. کفه در نزدیکی پینه انگشتی دارای یک فرورفتگی بارز است که به شکل یک برجستگی پیکان مانند در ردپای جانور دیده می¬شود. اثر پینه انگشتی نیز دارای یک فرورفتگی مختصر به سمت جلو است که پینه انگشتی را به دو نیمه راست و چپ تقسیم می‌کند.
دریافت مشاوره تخصصی رایگان