حشرات مفید و آفت‌ها
می‌توان گفت همه حشرات و بندپایان به نوعی مفید هستند و این البته بسته به نوع دیدگاهی است که نسبت به آنها وجود دارد. در طبیعت وجود هیچ موجود زنده‌ای بدون حکمت نبوده و حتی کوچکترین و جزئی‌ترین موجودات زنده در جایی از این چرخه عظیم نقشی برعهده دارد. شاید بتوان اکوسیستم‌های موجود بر روی کره زمین را به چرخهای بزرگی تشبیه نمود که زنجیره‌های عظیمی از موجودات زنده، آنها را به هم متصل نموده و به حرکت در می‌آورد و در این میان هر گونه‌ای از موجودات به مثابه یک حلقه کوچک از این زنجیره عمل می‌نماید که با حذف آن بخشی از این حرکت مختل می‌گردد. حال اگر با از دست دادن انواع بیشتری، حلقه‌های بیشتری از این زنجیره حذف شود، عملاً باعث جدایی ارتباط میان اکوسیستم‌ها و بالطبع نابودی تدریجی آنها میشود که این منجر به مرگ تدریجی کره زمین و نهایتاً خود ما می‌گردد.
شاید یکی از مهمترین وظایف شناخته شده حشرات در طبیعت گرده افشانی باشد. بسیاری از حشرات از جمله زنبورها، پروانه‌ها، مگس‌ها و سوسک‌ها با انتقال گرده از گلی به گل دیگر موجب باروری گیاهان گشته و با این کار در ابقای اکوسیستم‌های مختلف نقش فعالی را ایفا می‌نمایند.
شاید گفته شود، اگر همه انواع حشرات در امر گرده افشانی دخالت دارند، پس حذف برخی از گونه‌ها نباید اثر چندان مخربی را در اکوسیستم‌ها موجب گردد، ولی پاسخ این است که بسیاری از انواع گیاهان تنها وابسته به گونه‌های خاصی از حشرات برای باروری خود هستند، پس حذف حتی یک گونه باعث اختلال در نظم طبیعت می‌گردد.
بسیاری از حشرات نیز رفتگران طبیعت می‌باشند که از آن جمله می‌توان به بسیاری از سوسک‌ها، مگس‌ها و زنبورها اشاره نموده این حشرات با قرار دادن تخم‌هایشان درون اجساد در حال فساد گیاهان و جانوران دیگر که پس از مدتی تبدیل به نوزادانی میشوند که از بقایای اجساد تغذیه می‌نمایند باعث پاکسازی محیط زیست و طبیعت از آلودگی، عفونت و بیماری‌ها می‌گردند.
راهنمایان طبیعتگردی در بحث بندپایان و حشرات همواره با این پرسش مواجه‌اند که آیا حشراتی نظیر مگس‌ها و سوسک‌ها هم مفیدند، توضیح فایده سوسک‌ها و سوسری‌ها برای طبیعت در تورهای طبیعتگردی می‌تواند این تصویر نازیبا را از این حشرات مفید، در ذهن مردم اصلاح نماید.
فواید فوق شاید برای عموم مردم چندان شناخته شده نباشد ولی در زمینه‌هایی که حشرات به تولید محصول خاصی برای بشر اقدام می‌نمایند، این روند خود را بیشتر نمایان می‌سازد. تولید عسل توسط زنبور عسل و ابریشم توسط کرم‌های ابریشم از قرن‌ها پیش برای بشر شناخته شده است و لذا همواره در نقاط مختلف کره زمین برای این حشرات احترام خاصی قائل می‌باشند ولی شاید بتوان گفت تمام حشرات موجود بر روی زمین فایده‌ای کمتر از این دو حشره معروف ندارند.
پس حشرات موذی و آفت چه هستند؟ با روند افزایش جمعیت انسان‌ها بر روی کره زمین، توسط شهرها و مراکز مسکونی و پیدایش علم کشاورزی، انسان به حریم‌های خصوصی موجودات زنده دیگر تجاوز نموده و آنها را دراختیار خویش قرار گرفت. در این راه بسیاری از انواع موجودات زنده، قادر به رقابت با وی نبوده و ناچار به تسلیم و نابودی بودند ولی بسیاری دیگر نیز با تطبیق دادن خویش با زندگی بشری با وی همزیست شدند. ولی این همزیستی چندان هم مسالمت‌آمیز نبود و تبدیل به یک نبرد و مقاومت دائمی بین حشرات و انسان گشت.
انسان با تولید بیشتر محصولات کشاورزی، امکانات بیشتری را در اختیار انواعی از حشرات قرار داد که این حشرات در طی گذشت سالیان به رقیبی غذایی برای وی در آمدند. پس بشر نام آنها را آفت گذاشت. در حالی که همین آفات زمانی در تعادلی بی‌نظیر در طبیعت می‌زیستند و هیچگاه جمعیت آنها از حد مجاز فراتر نمی‌رفت، ولی حالا با در اختیار داشتن منابع غذایی بیشتر، جمعیت آنها از مرز انفجار نیز گذشته است با نفوذ جوامع بشری به داخل قلمروهای طبیعی حشرات، بسیاری از انواع ناقل بیماری اکنون میزبان‌های جدیدتر و سهل‌الوصول‌تری یافته‌اند که با تغذیه از خون انسان بسیاری از بیماری‌های واگیردار خطرناک را به انسان‌ها منتقل می‌نمایند. بیماری‌هایی مانند مالاریا، تب زرد، بیماری خواب، سالک و بسیاری دیگر که عامل انتقال آنها حشرات شناخته میشوند.
در طبیعت هر موجود زنده‌ای که جمعیت آن از مرز تعادل عبور کند می‌تواند تبدیل به آفتی برای موجودات زنده دیگر شود ولی همیشه طبیعت با مکانیزم‌های طبیعی خود به زودی تعادل را برقرار نموده بدین‌وسیله همه اکوسیستم‌ها و در نتیجه کره زمین در چرخهای طبیعی و نظم، حیات خود را حفظ می‌نمایند. ولی با دخالت بشر این نظم برهم خورده و حیات کره زمین و موجودات زنده ساکن در آن رفته رفته با مخاطراتی جدی روبرو میشود که متأسفانه در بسیاری از موارد برگشت‌پذیر نیز نمی‌باشد. پس شاید بتوان گفت در این میان انسان خود، به آفتی برای خویش و موجودات زنده دیگر تبدیل شده است.
دریافت مشاوره تخصصی رایگان