پرریزی و طول عمر پرندگان
در طول زندگی یک پرنده، علاوه بر تعویض پر و بال جوجگی، در جریان رشد و بلوغ نیز پرهای جدید مرتباً جایگزین پرهای قبلی میگردد. رفتار پرندگان در زمان پرریزی متفاوت است. در بعضی از پرندگان، این حالت پرریزی یا تو لک رفتن به خوبی دیده میشود، یعنی یک مرتبه پرریزی میکنند. انواع اردک و فلامینگو هر سال از اواخر بهار تا اواخر تابستان تو لک میروند و در همین موقع پرهای جدید که از محل قاعدة پرهای قدیم رشد کرده، پرهای قدیم را به طرف بیرون میراند و جایگزین آنها میشود. به همین دلیل است که اگر پرهای پرواز شکسته یا قیچی شود، تا پرریزان بعدی و درآمدن پرهای جدید، امکان پرواز وجود نخواهد داشت. در حالی که اگر پری از پرهای بال کنده شود، میتواند ظرف دو تا سه هفته پر جدیدی جایگزین آن شود. در بعضی از پرندگان، پرریزی یک مرتبه صورت نمیگیرد، بلکه پرها به تدریج میریزد و پرهای جدید جایگزین آنها میگردد. بدین ترتیب، همیشه قدرت پرواز حفظ میشود. این امر در پرندگانی مانند انواع گنجشکها، کبکها، توکاها، بعضی از کبوترها و ... که بیشتر در معرض خطر دشمنان هستند، دیده میشود.
پرندگان برای تمیز و براق نگاه داشتن و حفاظت از پرها و پوست خود، با فشار آوردن منقار بر روی غدة دمگاهی (Uropygial gland)، مقداری از چربی آن را خارج کرده، با نوک بر روی پرها پخش میکنند. به این عمل پرآرایی میگویند.
اواخر فصل زمستان دوباره جوششی عجیب پرندگان را فرا خواهد گرفت. آنها باید خود را برای وارد شدن به فصل زادآوری آماده سازند. این هنگام، زمان پرریزی دوم پرندهها است. آنها باید پوشش زمستان را با پوشش بهاره عوض کنند. برخی از پرندگانی که مهاجر عبوری کشورمان هستند (نیمه اول سال در حاشیه قطب شمال و نیمه دوم در آفریقا) را میتوان در اواخر زمستان و اوایل بهار در ایران در حال تعویض پوشش زمستانه و تابستانه مشاهده کرد. تلیله کوچک و تلیله شکم سیاه از این دسته از پرندگان هستند.
در مورد طول عمر پرندگان تا به حال از طریق حلقهگذاری مطالعات زیادی صورت گرفته ولی متأسفانه اطلاعات دقیق و مؤثری در این مورد به دست نیامده است. از این طریق مطالعه، سن تقریبی برخی سلیمها را ٣٢ سال تشخیص دادهاند. به طور کلی میتوان گفت اکثر پرندگان کوچک دارای طول عمر کوتاهی هستند. تاکنون در مورد پرندهای که طولانیترین عمر را دارا است مطالعهای به عمل نیامده ولی برخی درناها در اسارت تا ٦١ سال عمر کردهاند.
دریافت مشاوره تخصصی رایگان