بررسی و شناسایی بافت در سنگ های آذرین
بافت عبارت است از اندازه، شکل و وضعیت قرار گرفتن کانی‌های مختلف در کنار هم در یک توده سنگی.بافت بیشتر سنگ های آذرین طوری است که بلورهای کانی‌ها حالتی در هم بافته دارند. این مساله بخصوص در مورد سنگهای آذرینی مصداق دارد که بلورهایشان درشت است. بافت سنگهای آذرین از عواملی چون ترکیب و سرعت سرد شدن ماگمای اولیه تأثیر می‌پذیرد. ماگماهایی که در اعماق زمین قرار دارند به آهستگی سرد می‌شوند. در این ماگماها بلور کانی‌های مختلف کم و بیش یک اندازه هستند و می‌توانند تا حد چند سانتی‌متر یا بیشتر نیز برسند (بافت فانریتیک: در این نوع بافت بلورهای منفرد آن قدر درشت هستند که می‌توان با چشم غیر مسلح آنها را مشاهده کرد).
ولی برعکس، ماگمایی که به سطح زمین می‌رسد، به سرعت سرد می‌شود و بلورها زمان کوتاهی را برای رشد کردن در اختیار دارند. بلورهای تشکیل شده در چنین مواردی عمدتاً کوچک هستند که به ندرت می‌توان بدون میکروسکوپ آنها را مشاهده کرد. این گونه سنگ‌ها حالتی دانه ریز و توده‌ای شکل دارند. در صورتی که عمل سرد شدن ماگما خیلی سریع اتفاق بیفتد، مثلاً هنگامی که گدازه به داخل آب دریا یا دریاچه جریان یابد، بلورها تقریباً هیچ زمانی برای تشکیل شدن پیدا نمی‌کنند. سنگی که در این حالت پدید می‌آید یک شیشه طبیعی است (بافت شیشه‌ای: این نوع بافت شبیه شیشة معمولی است و می‌تواند در سنگ‌ها به صورت توده‌ای متراکم یا رشته‌ای و متخلخل وجود داشته باشد. در این بافت حتی با میکروسکوپ نمی‌توان هیچ بلوری را دید).
در صورتی که عمل سرد شدن ماگما در چند مرحله و با سرعت‌های مختلف انجام شود، نوع دیگری از بافت ایجاد می‌شود. این مورد معمولاً به این صورت است که ابتدا عمل سرد شدن ماگما به کندی انجام می‌شود، ولی پس از آن سرعت سرد شدن افزایش می‌یابد. در نتیجه وقوع این پدیده، دو اندازه مختلف از بلورها تشکیل می‌شود. به بلورهای درشت‌تر که در مرحله سرد شدن آهسته ماگما تشکیل شده‌اند، درشت بلور می‌گویند. این درشت بلورها توسط بلورهای ریزتر که در زمان سرد شدن سریع ماگما تشکیل شده‌اند، احاطه می‌شوند (بافت پورفیری: در این بافت، بلورها در دو اندازه وجود دارند که بلورهای درشت‌تر را درشت بلور یا فنوکریست و بلورهای ریزتر را خمیره سنگ می‌نامند. گاه خمیره بسیار ریز بلور است و گاه می‌توان با کمی دقت بلورهای آن را دید).
 copy.jpg "بافت درشت بلور")
علاوه بر بافت‌ها بالا یک بافت آفانیتیک هم در چگونگی تشکیل سنگهای آذرین وجود دارد که در این بافت بلورها فقط با استفاده از میکروسکوپ قابل مشاهده‌اند و سنگ‌هایی که دارای این بافت هستند، حالتی توده‌ای و متراکم دارند.
دریافت مشاوره تخصصی رایگان