گونه غواص گلو سیاه Gavia arctica
نام فارسی: غواص گلو سیاه
نام علمی: Gavia arctica
نام انگلیسی: Black-throated Diver
نام‌های محلی: ترکی: قارا بویون دالقیج، کردی: ده ریا بره‌ی گه روو ره‌ش، گیلانی: اوبون مرغ.
دریافت مشاوره تخصصی رایگان
ویژگی‌های ظاهری گونه غواص گلو سیاه
طول بدن 58 تا 73 سانتی‌متر و گستردگی بال‌ها 110 تا 130 سانتی‌متر است. غواصی متوسط جثه كه پرجثه‌تر و كشیده‌تر از غواص گلوسرخ است و سر بزرگتر و پهن‌تر دارد. نر و ماده همشکل و دارای تغییرات فصلی هستند. پرنده بالغ در دوره جوجه‌آوری یك لكه سیاه در جلوی گردن و رو تنه شطرنجی سیاه و سفید دارد. سر، صورت و پشت گردن به رنگ خاكستری دیده می‌شود. منقار سیاه و نوك‌تیز و نسبت به غواص گلوسرخ نیم‌نوك پایین انحنای كمتری دارد. دو طرف گردن همراه با خطوط سیاه و سفید باریک و زیرتنه سفید است. در خارج از این دوره تارك سر و پشت گردن به رنگ خاكستری، پیشانی، پشت و كتف‌ها قهوه‌ای تیره و زیرتنه سفید همراه با یك لكه سفید بزرگ در پهلوها دیده می‌شود و منقار نیز به رنگ خاکستری می‌گراید. پرنده نابالغ شبیه بالغ‌ها در خارج از دوره جوجه‌آوری است ولی رو تنه قهوه‌ای‌تر و به واسطه حاشیه روشن پرها، ظاهری فلس مانند دارد و منقار خاکستری روشن است.
ویژگی‌های زیستی گونه غواص گلو سیاه
آبهای ساحلی و دریاچه‌های بزرگ را ترجیح می‌دهد. در زمستان اغلب به تنهایی یا جفت، گاهی در دسته‌های كوچک دیده می‌شود. به آرامی شنا می‌کند و اغلب فقط سر را از آب بیرون نگاه می‌دارد. برای پرواز مسافت زیادی را بر سطح آب می‌دود و با بال‌زدن‌های نامنظم و سریع از سطح آب به پرواز درمی‌آید. پروازی سریع و مستقیم با بال‌زدن‌های سریع دارد و در این حالت سر و گردن اندكی پایین‌تر از سطح بدن قرار گرفته و گوژپشت به نظر می‌رسد. در هنگام پرآرایی و حمام کردن به پهلوها و گاهی به پشت و به طور کامل در آب چرخ می‌زند و در هنگام احساس خطر گاهی تمامی بدن را در زیر آب فرو می‌برد و فقط سر یا منقار را از آب بیرون نگاه می‌دارد. بیشتر از ماهی‌ها تغذیه می‌كند و برای صید آنها تا عمق 3 الی 6 متری در آب غوص می‌كند و به طور متوسط در حدود 45 ثانیه در زیر آب می‌ماند. همچنین به ندرت از قورباغه‌ها، بی‌مهره‌ها و مواد گیاهی استفاده می‌كند.
زیستگاه، پراکندگی و فراوانی غواص گلو سیاه در ایران
به تعداد اندک از اواسط آبان تا اواخر فروردین در سواحل جنوب غربی دریای خزر دیده می‌شود. گزارشاتی از حضور این پرنده از تالاب آلماگل در تركمن صحرا همچنین آبهای دور از ساحل جاسک در استان هرمزگان در دست است.
وضعیت حفاظتی غواص گلو سیاه
در فهرست پرندگان حمایت شده ایران قرار دارد و دارای ارزش حفاظتی است.
طبقه بندی گونه غواص گلو سیاه
نیم رخ سایه پرنده
صدای پرنده‌ی غواص گلو سیاه
صدای این پرنده به صورت سوت‌های ممتد شنیده می‌شود.
سایر اعضای این خانواده را بشناسیم
- گونه غواص گلو سرخ
- گونه غواص گلو سیاه
Morphological characteristics: 58-73 cm length and 110-130 cm wingspan. Medium-sized and bulkier than Red-throated Diver G. stellata, with more elongate body and larger and broader head. Bill black, sharply pointed, lower mandible less upcurved than in Red-throated. Sexes similar with seasonal variation. Breeding adult with black foreneck, grey cap and nape, narrow black and white stripes on sides of neck, black upperparts and upperwing with contrasting white spots, and white underparts. In winter, shows wholly dark brown-grey crown and upperparts (but upperwing black with white spots), white underparts, grey bill, and a distinct white patch on flanks. Juvenile similar to non-breeding adult except for browner upperparts, light grey bill, and grey feather margins which appear as scales.
Biological characteristics: Prefers coastal waters and lakes. Occurs singly, in pairs or small flocks in winter. Swims slowly, often holding head above water surface. Takes off from water surface by running and fast uneven wing-beats. Flight fast and straight with rapid wing-beats. Flies with head and neck a little lower than body, looking hunchbacked. When bathing or preening, turns over on sides or even completely on back; immerses whole body in water when in danger, keeping head and bill outside. Feeds mainly on fish, preys by diving 3-6 m into water; able to remain about 45 seconds underwater. Seldom also feeds on frogs, invertebrates, and plant material.
Distribution and abundance: A scarce winter visitor to Iran, occurring in small numbers along the south Caspian coasts from early November to mid- April. Also, one record in Ulmagol wetland of Turkaman Steppes and at sea, off Jask (Hormozgan) in January 2009.
Conservation status: Listed in protected species of Iran and is of conservation values.