گونه نوک سرخ دریایی Phaethon aethereus
نام فارسی: نوک سرخ دریایی
نام علمی: Phaethon aethereus
نام انگلیسی: Red-billed Tropicbird
نام‌های محلی: ترکی: دنیز قرمزی دیمدیکی، کردی: دندووک سووری ده‌ریایی
ویژگی‌های ظاهری گونه نوک سرخ دریایی
طول بدن 90 تا 105 سانتی‌متر (با احتساب پرهای بلند دم) و گستردگی بال‌ها 100 تا 110 سانتی‌متر است. پرنده دریازی متوسط جثه كه به واسطه بدن سفید و دم بسیار بلندش به آسانی قابل تشخیص است. نر و ماده همشکل و فاقد تغییرات فصلی هستند. پرنده بالغ بدن یكدست سفید دارد. نوار چشمی پهن و سیاه رنگ است كه از چشم‌ها شروع و تا پس سر امتداد دارد. بال‌ها باریك و نوك‌تیز و چند شاهپر اولیه سیاه‌رنگ هستند كه به تدریج در سایر شاهپرها رنگ سفید غالب می‌شود. منقار، قرمز مرجانی و دم، سفید است و جفت شاهپرهای میانی دم بسیار طویل (در حدود 50 سانتی‌متر) هستند. پاهای كوتاهی دارد، بنابراین به زحمت روی زمین راه می‌رود و شكم بر سطح زمین كشیده می‌شود. پرنده نابالغ دارای منقار زرد رنگ، دم کوتاه با لكه‌های سیاه در انتهای شاهپرهای دمی و فاقد شاهپرهای دمی طویل است.
ویژگی‌های زیستی گونه نوک سرخ دریایی
نوک سرخ دریایی پرنده‌ی دریازی است و اغلب در آب‌های دور از ساحل به طور انفرادی دیده می‌شود. كنجكاو و جسور است و به كشتی‌ها نزدیک می‌شود. پروازی مستقیم و قوی دارد و پرهای تزیینی دم را در حین پرواز به خوبی به نمایش می‌گذارد. معمولاً در ارتفاع پایین و نزدیک به سطح آب پرواز می‌كند و پس از مشاهده طعمه، اندكی درجا بال می‌زند و ناگهان در آب شیرجه رفته و طعمه خود را شكار می‌كند. عمدتاً از ماهی‌ها تغذیه می‌کند.
تولید مثل نوک سرخ دریایی: جوجه‌آوری از فروردین تا اردیبهشت و با تشكیل كلنی در جزایر دور از ساحل و بدون سكنه صخره‌ای و سنگی آغاز می‌كند. اگرچه قادرست در هر ماه از سال جوجه‌آوری كند ولی فاصله بین دو جوجه‌آوری 9 تا 12 ماه است. تک همسر است و آشیانه‌اش گودی كوچكی در سطح زمین است كه آن را در شكاف دیواره‌های سنگی و صخره‌ای در لبه صخره‌ها و یا زیرسنگ‌ها بنا می‌كند. 1 تخم بیضی مات به ابعاد 45 در 65 میلی‌متر می‌گذارد. تفریخ تخم 42 الی 44 روز طول می‌کشد جوجه در بدو تولد پوشیده از كرك، تا حدودی ناتوان و وابسته به والدین است. در ابتدا توسط غذای نیمه هضم شده و برگردانده شده توسط والدین تغذیه می‌شود. پس از 80 تا 90 روز و گاهی پس از 110 روز مستقل می‌شود.
زیستگاه، پراکندگی و فراوانی نوک سرخ دریایی در ایران
به تعداد اندک مقیم خلیج فارس و تنگه هرمز است و در جزایر كوچک در تنگه هرمز جوجه‌آوری می‌كند. همچنین در گذشته دور، 2 بار حضورش از آب‌های دور از ساحل چابهار گزارش شده است.
وضعیت حفاظتی
در فهرست پرندگان حمایت شده جهانی و ملی قرار ندارد.
طبقه بندی گونه نوک سرخ دریایی
نیم‌رخ سایه پرنده نوک سرخ دریایی
صدای پرنده نوک سرخ دریایی
این پرنده صدای خشن و بلندی دارد که در دریا شنیده می‌شود.
- گونه نوک سرخ دریایی
Morphological characteristics: 90-105 cm length (half of which is due to elongated central tail-feathers) and 100-110 cm wing-span. A white mediumsized sea-bird with greatly elongated tail-streamers. Sexes similar with no seasonal variation. Predominantly white with wide black eye-stripe extended from eye to the nape, narrow pointed wings with black outer primaries which gradually become white inwards, reddish orange bill and white tail with two white elongated central tail-feathers, about 50 cm long. Legs short and set far at rear, walks with difficulty. Juvenile with yellow bill and short tail with black feather-tips; central pair not elonagetd.
Biological characteristics: Pelagic and often seen individually in offshore waters. A curious, perky bird, attracted to ships. Flight powerful and direct, impression of speed enhanced by long trailing central tail-feathers. Flies above water surface, suddenly diving into water to catch prey after a little hovering. Mainly feeds on fish. Breeding usually starts March to April, but the interval between two breeding periods is 9-12 months; breeding might be recorded in any month. Monogamous and colonial, usually in loose groups. Nest a depression on ground in fissures in rock faces, or under boulders in rocky or stony offshore islands. Usual clutch a single oval dull white egg, 65×45 mm in size. Egg hatches after 42-44 days. Chick downy and semi-altricial, dependent on parents for food, which consists of partially-digested regurgitated material. Independent after 80-90 (-110) days.
Distribution and abundance: A scarce resident of the Persian Gulf and the Strait of Hormoz, breeding at Hormoz on a few small islands. Also two observations at sea off Chabahar in 1970s.
Conservation status: This bird is not listed in the global or national protected species.
دریافت مشاوره تخصصی رایگان