گونه لک‌لک سفید Ciconia ciconia
نام فارسی: لک‌لک سفید (حاجی لک‌لک)
نام علمی: Ciconia ciconia
نام انگلیسی: White Stork
نام‌های محلی: ترکی: حاجی لی له، کردی: له‌گ له‌گ، گیلانی: سیابال.
دریافت مشاوره تخصصی رایگان
ویژگی‌های ظاهری گونه لک‌لک سفید
طول بدن 95 تا 110 سانتی‌متر و گستردگی بال‌ها 180 تا 218 سانتی‌متر است. لک‌لكی درشت‌جثه است با بدن سفید، گردن، منقار و پاهای بلند كه از سایر اعضای این راسته به آسانی قابل تشخیص است. نر و ماده همشکل و فاقد تغییرات فصلی هستند. پرنده بالغ یک‌دست سفید و فقط شاهپرهای اولیه و ثانویه، پوشپرهای روی بال‌ها و پرهای شانه سیاه است. منقار و پاها نیز قرمز هستند. پرنده نابالغ شبیه به بالغ‌ها است ولی پوشپرهای روی بال‌ها و پرهای شانه ته رنگ قهوه‌ای دارد. همچنین پاها صورتی و نوك منقارش تیره است.
ویژگی‌های زیستی گونه لک‌لک سفید
حاجی لک‌لک تالاب‌های باز با درختان پراكنده، دشت‌های سیلابی، علف‌زارهای مرطوب و شالیزارها جایی كه منابع غذایی كافی در دسترس باشد را به عنوان زیستگاه برمی‌گزیند. در دوران مهاجرت به ویژه در سرزمین‌های ؟؟؟؟ زمستان‌گذرانی و در مکان‌های تغذیه بسیار اجتماعی است. با گردن و پاهای کشیده که کمی افتاده به نظر می‌رسند و بال‌زدنهای آرام، پرواز می‌کند. در هنگام استراحت منقار را میان بال‌ها قرار می‌دهد و اغلب روی یک پا می‌ایستد.
تغذیه حاجی لک‌لک: در طول روز به تنهایی و یا گروهی در حالی که راه می‌رود، سر و منقار خود را پایین نگاه داشته و به زمین نوک می‌زند و از هر نوع غذای جانوری که در دسترس باشد مانند بی‌مهره‌ها، جوندگان كوچک، ماهی‌ها، دوزیستان، خزندگان و حشرات تغذیه می‌کند. معمولاً طعمه‌های کوچک را به صورت کامل می‌بلعد و طعمه‌های بزرگ را کشته و قبل از خوردن تکه‌تکه می‌کند.
تولید مثل حاجی لک‌لک: جوجه‌آوری از اوایل تا اواخر فروردین آغاز میشود. تک همسر است و آشیانه‌اش توده‌ای حجیم از شاخ و برگ درختان و سایر مواد گیاهی، گاهی به همراه خاک، سرگين حیوانات، علوفه، تکه‌های کاغذ و پارچه است كه آن را در مكان‌های آفتاب‌گیر نظیر درختان بلند، لبه صخره‌ها، بام‌ها، برج‌ها، دودكش‌ها و نظایر آن در مجاورت تغذیه‌گاه‌ها بنا می‌كند. معمولاً 3 تا 5 و به ندرت 1 تا 7 تخم بیضی تا نیمه بیضی، صیقلی، گاهی براق، به رنگ سفید با ته رنگ مایل به زرد و به ابعاد 51.8 در 73.2 میلی‌متر می‌گذارد. تفریخ تخم‌ها 30 روز به طول می‌انجامد. جوجه‌ها در بدو تولد پوشیده از كرک، تاحدی ناتوان و برای تغذیه وابسته به والدین هستند و در ابتدا توسط غذای نیمه هضم شده و برگردانده شده در كف آشیانه تغذیه می‌شوند. پرورش جوجه‌ها 58 تا 64 روز طول می‌كشد.
زیستگاه، پراکندگی و فراوانی لک‌لک سفید در ایران
حاجی لک‌لک مهاجر تابستان‌گذران نواحی غربی كشور است و در شهرها و روستاهای آذربایجان، همچنين استان‌های تهران و فارس جوجه‌آوری می‌کند. تعدادی نیز زمستان‌ها در تالاب‌های استان‌های خوزستان و فارس و برخی تالاب‌های جنوب غربی ایران به سر می‌برند. گزارش‌های پراكنده‌ای از حضور چند لک‌لک سفید در زمستان در شرق ایران موجود است.
وضعیت حفاظتی لک‌لک سفید
در فهرست پرندگان حمایت شده ایران قرار دارد و دارای ارزش حفاظتی است.
طبقه بندی گونه لک‌لک سفید
نیم‌رخ سایه پرنده لک‌لک سفید
صدای پرنده لک‌لک سفید
صدای این پرنده، در هنگام شادمانی و با برهم زدن منقار در آشیانه شنیده میشود و بقیه اوقات ساکت است.
-
مشخصات مشاهده حاجی لک‌لک در تهران
زمان حضور: بهار و تابستان
مکان مناسب تماشا: تمام پخش آب‌ها و مزارع جنوب و جنوب شرق تهران و ابتدای جاده شهرری به ورامین.
زادآوری: در اطراف شهرری و به تعداد کم (یک آشیانه) زادآوری دارد.
لک‌لک سفید در فرهنگ‌های مختلف
در فرهنگ ایران
لک‌لک از مرغان کوچ کننده و مهاجر است که بر نقاط مرتفع شهری و بین مردم لانه می‌سازد و هر سال در فصل شکوفایی و طراوت طبیعت از دور دست‌ها به لانه‌اش مراجعت می‌کند و تا پاییز می‌ماند، علت این که این مرغ را حاجی نامیده‌اند این است که مردم ایران فکر می‌کردند لک‌لک در فصولی که ناپدید میشود و مهاجرت می‌کند به خانه خدا و به زیارت کعبه می‌رود و چون باز می‌گردد حاجی شده است، این است که او را حاجی لک‌لک نامیده‌اند. دیدن حاجی لک‌لک در خواب تعبیر مرغان مهاجر را دارد و میمون و مبارک است. این پرنده، به خصوص در جنوب ایران، از قدیم نماد دوستی انسان‌ها و پرندگان بوده است. به همین دلیل، در بسیاری از داستان‌ها و افسانه‌های قدیمی ایرانی حضور دارد. البته در سال‌های اخیر، لک‌لک‌ها در بسیاری از شهرهای بزرگ دیگر دیده نمی‌شوند زیرا در این گونه شهرها جایی برای زندگی ندارند یا مقدار آلودگی هوا بیش از حد تحمل آنهاست.
در اوایل قرن بیستم، لک‌لک در اروپا نماد آورنده نوزاد بوده است. رسم بر این هست که به دنیا آمدن نوزاد را در خانه خود با نصب یک لک‌لک در پشت پنجره و یا در باغچه و با تزیین در و پنجره خانه خود به دیگران اطلاع می‌دهند. مردم بر این باورند که لک‌لک‌ها نماد شادی و آورنده نوزاد هستند و با آمدن لک‌لک‌ها بهار نیز می‌آید و تاریکی و زمستان رخت بر می‌بندد. همچنین لک‌لک‌ها حامل شانس و اقبال نیز با خود هستند.
سایر اعضای این خانواده را بشناسیم
- گونه لک‌لک سیاه
- گونه لک‌لک سفید (حاجی لک‌لک)
- کونه لک‌لک گردن سفید (گردن کرکی)
Morphological characteristics: 95-110 cm length and 180-218 cm wing-span. A large wading bird with long bill, neck, and legs. Sexes similar with no seasonal variation. Adult bird with white body, black primaries, secondaries, greater upper wing-coverts, and scapulars; bill and legs red. Juvenile similar to adult, but black of greater wing-coverts and scapulars tinged brown, legs pink, and bill dark-tipped.
Biological characteristics: Prefers open wetlands with scattered trees, floodplains, moist meadows, and rice fields. Gregarious in migrating season and in winter, especially when feeding conditions favourable. Flies with slow wing-beats and stretched neck and legs, with both held slightly lower than body. At roost, puts bill between wings and often stands on one leg, may equally well sit on trees and buildings. Flies long distances for feeding, using thermals to soar rather than flapping during flight. Feeds solitarily or in small parties, walking with head and bill down, pecking at any accessible type of animal prey such as invertebrates, small rodents, fish, amphibians, reptiles, and insects. Small prey swallowed wholly, but larger prey killed and torn apart before eating. Monogamous. Breeding starts March, nesting in sunny places on high trees, cliff ledges, roofs, skyscrapers, chimneys, etc., not too far from feeding sites. Nest a bulky platform of twigs and finer plant material, sometimes along with soil, animal feces, cloth, paper, etc. Usual clutch 3-5, up to 7, oval to semi-oval smooth, yellow-white eggs, 51.8×73.2 mm in size. Eggs hatch after 30 days. Chicks semi-altricial and nidicolous. At first, fed on partially-digested food regurgitated by parents on nest-rim, later encouraged by parents to feed by pecking at their bills. Fledging period 58-64 days.
Distribution and abundance: A summer migrant to western Iran, breeding commonly in cities and villages of western Azarbaijan, south of Tehran, and central Fars. A number of birds winter in wetlands of Khuzestan, Fars, and south-western of Iran. Few records of presence in eastern Iran available.
Conservation status: Listed in protected species of Iran and is of conservation values.