زباله چیست؟
خواندن این متن حدود 4 دقیقه زمان میبرد.
تعریف زباله
زُباله یک اشتباه رایج املایی در زبان فارسی فعلی است. بر مبنای فرهنگ فارسی معین، املای صحیح این کلمه «ذباله» است که جمع «ذبیل» به معنی آشغال است.
زباله (ذباله)، پسماند، آشغال یا دور ریز و به انگلیسی garbage, waste, trash, rubbish, or refuse همهی اینها کلماتی هستند برای موادی که دیگر کارایی ندارند و به اصطلاح دور انداخته میشوند.
زباله یا پسماند هر چیزیست که رها شود و یا فرد قصد رها کردن آنرا داشته باشد. این عمل میتواند ناشی از فعالیتهای تولیدی یا هرگونه تغییر شکل آن پس از مصرف و یا در گذر زمان باشد، زبالهها عموما به صورت مستقیم و غیر مستقیم نتیجه فعالیتهای انسان در بخشهای کشاورزی، صنعتی و شهری هستند که زائد و غیرقابل استفاده تلقی میشوند، معضلی که یکی از مهمترین آثار منفی تمدن بشری است و تبدیل به اساسیترین مشکل زیست محیطی کره زمین شده است.
زباله پنهان
زباله علاوه بر مفهومی که عموما با آن آشنا هستیم مثل زبالههای تر، بستهبندی انواع محصولات پس از استفاده و ... مفهومی پنهان هم دارد، مانند انرژیهای که برای تولید هرچیزی استفاده میشود، میزان آبی که هنگام شستشو مصرف میشود، چراغی که بدون نیاز به روشن مانده، اجاق گازی که طولانی مدت روشن است. بر همین مبنا زباله میتواند در حالتهای جامد، مایع و گاز باشد.
موادی که هر کدام در گذشته به سختی بدست میآمدند امروزه به راحتی و به تعداد زیاد در دسترس هستند، همین امر باعث شده که به راحتی به زباله تبدیل شده و میزان تولید زباله به حدی افزایش یافته که تناسبی با سرعت تجزیه یا بازیافت آنها نداشته باشد. منابع طبیعی را به خدمت گرفتیم و انبوهی از زباله ها را بر روی زمین انباشت کردیم.
تاثیر زباله بر کیفیت زندگی
زندگی انسان بر روی زمین همواره با آسیبهایی همراه بودهاست اما در گذشته این آسیبها به مراتب کمتر بودهاند و انسان زندگی مسلالمتآمیزتری با طبیعت داشته، حال آنکه رشد سریع جمعیت و افزایش مواد مصرفی که از مظاهر پیشرفت و توسعه در سالهای اخیر میباشد موجب ازدیاد روزافزون زباله شده علاوه بر این زندگی پیشرفته انسان (فست شدن زندگی) ارتباط مستقیمی با تولید زباله دارد، هرچه سرعت زندگی تندتر میشود و وقت برای انجام کارها کمتر، توجه عموم مردم بر تاثیر زباله بر سلامت جامعه و محیط زیست و اهمیت استفاده از وسایل پایدار کمرنگ شده و زندگی در لحظه و راحت بودن استفاده، مسبب تولید حجم زیادی از زبالهها شده است. چیزی که به آن زباله گفته میشود با پیشرفت زندگی بشر به امروزه دیگر موادی غیرقابل استفاده نیست بلکه ردپایی از تمدن بشر است!
ورود هر زباله به محیط زیست (اعم از طبیعت، محیطهای شهری و روستایی) چه ناشی از حرکت غیرمسئولانهی یک فرد و رها کردن آن باشد چه راههای مدیریت زباله مثل انباشت و دپوی زباله، برای کرهزمین و همهی موجودات ساکن آن کشنده است و عواقب جبران نشدنی در پی دارد!
فرسایش خاک، آلودگی هوا، دریاچهی شیرابهها و اثر آن بر گیاهان جنگلی، زشت شدن مناظر طبیعی و همینطور نامناسب کردن محیط برای حیات وحش و مردم منطقه از جملهی این عواقب است!
عینی نبودن منابع تولیدی و دفع زباله از دیگر دلایل بیتفاوتی و عدم نگرانی نسبت به تولید زبالهاست! همهی مواد مصرفی ما از فروشگاههای میآیند و نهایتا هرچیزی که در نگاه سرسری زباله باشد در کیسهای دور ریخته میگردد. غافل از اینکه منبع ما طبیعت است و دور انداختن نیز به طبیعت بازگرداندن که گاها خیلی هم دور نخواد بود، فقط کافیست سری به مراکز دپوی زبالهها بزندید تا نزدیکی آنهارا به انسان ببینید!
سهولت دفع زباله در مناطق شهری نیز سبب کمبود انگیزه برای کاهش ضایعات شده است، به طوری که ساکنین روستایی به دلیل آنکه مسئول حمل و نقل زباله های خود و تخلیه آن به شهرها هستند، نسبت به مقادیری که تولید می کنند بیشتر حساس هستند و تا حد امکان و از روشهای مختلف از آنها استفاده میکنند. (استفاده مجدد از پسماند)
باید به یاد داشته باشیم که تنها یک کره برای زندگی داریم پس میبایست تغییرات لازم را بپذیریم و نهایت تلاش خود را برای حفظ وضعیت ناپایدار آن انجام دهیم تا در نهایت، قادر به ادامه زندگانی و چرخش چرخ حیات باشیم.
گردآوری: گلاره قضاتی
انجمن وارثان زمین (ارث طبیعت)
منابع:
www.digikala.com/mag/everything-about-recycling
www.doe.ir/portal/home/?news/171104/116051/140816/-زباله-و-بازیافت
https://pakzi.ir/blog/garbage/
www.zistonline.com/news/80812/تکامل-رابطه-انسان-و-زباله-در-گرو-چیست