گونه سنجاب زمینی پیر احمد Spermophilus xanthoprymnus
نام فارسی: سنجاب زمینی پیر احمد
نام علمی: Spermophilus xanthoprymnus
نام انگلیسی: Asia Minor Ground Squirrel
جثه گونه سنجاب زمینی پیر احمد از راسته جوندگان ایران کمی از سنجاب زمینی معمولی کوچک‌تر، رنگ پشت خاکستری متمایل به قهوه‌ای روشن باهاله‌ای نارنجی تا خاکستری. زیر بدن قدری روشن‌تر و در برخی متمایل به سفید است. کلنی این حیوان برای نخستین بار توسط آقای هوشنگ ضیایی در استان آذربایجان غربی در سال 1371 شناسایی و نام کلنی جدید از سنجاب زمینی در ایران معرفی شد. با توجه به مطالعات مرفولوژیک و کروموزمی انجام شده بعدی توسط محققان ایرانی مشخص شد که تعداد کروموزوم‌های این گونه (42) با سنجاب زمینی معمولی (36) متفاوت است.
ویژگی‌های ظاهری گونه سنجاب زمینی پیر احمد
طول سر و بدن 170 تا 225 میلی‌متر، طول دم 30 تا 50 میلی‌متر، طول کف پای عقب 21 تا 41 میلی‌متر، طول گوش 8 تا 16 میلی‌متر و وزن 180 تا 320 گرم است. جثه آن کمی از سنجاب زمینی زرد Spermophilus fulvus کوچک‌تر است. کف پا از مو پوشیده شده است. رنگ پشت بدن خاکستری مایل به قهوه‌ای تیره و زیر بدن روشن‌تر و مایل به سفید است. دم کوتاه و پاها زرد رنگ است.
دریافت مشاوره تخصصی رایگان
ویژگی‌های زیستی گونه سنجاب زمینی پیر احمد
گونه سنجاب زمینی پیر احمد روزگرد است. عادات و رفتاری شبیه سنجاب زمینی زرد دارد. لانه چندان عمیق نیست و معمولا به وسیله 3 تا 5 راه ورودی به بیرون ارتباط دارد. جونده‌ای اجتماعی است و کلونی‌های کوچکی تشکیل می‌دهد. صدای تک سیلابی هیس مانندی دارد. زمستان‌خوابی از شهریور تا بهمن ماه است و در این مدت حدود 30 درصد از وزن بدن را از دست می‌دهد.
خوراک سنجاب پیراحمد: از بخش‌های تازه و آبدار گیاهان تغذیه می‌کند.
تولید مثل سنجاب پبراحمد: یک بار در سال تولیدمثل می‌کند. جفت‌گیری در اوایل بهار صورت می‌گیرد و پس از حدود 27 روز 1 تا 4 بچه می‌زاید. بچه‌ها هنگام تولد 5 گرم وزن دارند. دوران شیرخوارگی حدود 20 روز است.
زیستگاه، پراکندگی و فراوانی گونه سنجاب زمینی پیر احمد در ایران
مناطق استپی با پوشش علفی کوتاه، علف‌زارها و زمین‌های کشاورزی زیستگاه گونه سنجاب زمینی پیر احمد است. تاکنون فقط از شمال روستای پیراحمد کندی مجاور مرز ترکیه در غرب شهر بازرگان گزارش شده است.
پراکنش جهانی گونه سنجاب زمینی پیر احمد
پراکندگی سنجاب پیراحمد در دنیا در فلسطین ، سوریه ، ترکیه و ارمنستان است.
وضعیت حفاظتی گونه سنجاب زمینی پیر احمد
به دلیل تبدیل زیستگاه‌های گونه سنجاب زمینی پیر احمد به زمین‌های کشاورزی، جمعیت این گونه در 10 سال گذشته 20 تا 25 درصد کاهش یافته و به همین دلیل در فهرست سرخ IUCN در طبقه نزدیک به تهدید (NT) قرار دارد.
طبقه بندی گونه سنجاب زمینی پیر احمد
سایر اعضای خانواده سنجاب‌ها را بشناسیم
- گونه سنجاب ایرانی
- گونه سنجاب زمینی ناخن دراز
- گونه سنجاب زمینی زرد
- گونه سنجاب زمینی پیراحمد (سنجاب آسیای صغیر)
- گونه سنجاب بلوچی (سنجاب نخلی)
External Features: HB 170-225 mm, TL 30-50 mm, HF 21-41 mm, E 8-16 mm, and W 80-320 gr. The body size is somewhat smaller than the ground squirrel Spermophilus fulvs. The soles of the feet are covered with hair. The dorsal fur is brownish grey but lighter and white on the venter and the feet are yellowish. The tail is short.
Biological Features: This species is diurnal and inhabits shallow burrows usually connected with 3 to 5 tunnels to the ground surface. In appearance and behavior it is very similar to S. fulvs. It is a gregarious animal and establishes small colonies and emits monosyllabic hisses. The diet consists of fresh parts of plants. Hibernation takes place from September to January and during this period 30% of the body weight is lost. Mating takes place in early spring and, after 27 days, 1 to 4 young are born. New born animals weigh 5 g and nurse for about 20 days.
Habitat, Distribution and Abundance: This species inhabits gently sloping steppes covered with short herbaceous plants, as well as agricultural fields. To date it has been reported from north of Pir Ahmad Kandi village near the Iranian border with Turkey, and west of the city of Bazargan.
Conservation Status: The population of this species has declined by 20 to 25% in the last 10 years. Therefore, it is listed as “Near Threatened” (NT) in IUCN Red List.