گونه جرد ناخن زرد Sundevall's Jird
نام فارسی: جرد ناخن زرد (جرد سان دوال)
نام علمی: Meriones crassus
نام انگلیسی: Sundevall's Jird
گونه جرد ساندوال شباهت زیادی به جرد لیبی دارد ولی جثه‌اش از جرد لیبی کوچک‌تر است همچنین در جرد لیبی ناخن‌ها سیاه‌رنگ است، در‌صورتی‌که این جرد ناخن‌های زردی دارد. رنگ موهای زیر بدن نیز سفید هستند. حد واسط رنگ پشت و زیر بدن مشخص است.
ویژگی‌های ظاهری گونه جرد ناخن زرد
طول سر و بدن 90 تا 115 میلی‌متر، طول دم 100 تا 145 میلی‌متر، طول کف پای عقب 25 تا 35 میلی‌متر، طول گوش 12 تا 15 میلی‌متر و وزن 51 گرم است. جونده‌ای با اندازه متوسط و بدنی به نسبت باریک است. شباهت زیادی به جرد لیبی دارد ولی جثه‌اش کوچک‌تر و رنگ ناخن‌ها زرد رنگ است. طول دم تقریبا به اندازه طول سر و بدن و گاهی کمی بلندتر است. موهای دم خیلی کوتاه است و فقط از یک سوم انتهایی به تدریج موهای بلند و سیاه رنگ دیده می‌شود که تشکیل دسته موی انتهایی را می‌دهد. بدن از موهای نرم و بلندی پوشیده شده است. رنگ موهای پشت بدن قهوه‌ای روشن مخلوط با سیاه و زیر بدن سفید است. حدفاصل رنگ پشت و زیر بدن کاملا مشخص است. گوش‌ها از جرد لیبی کوچک‌تر است. دندان‌های پیشین به طرف پایین و عقب امتداد داشته و سطح جلوی آنها نارنجی رنگ است.
دریافت مشاوره تخصصی رایگان
ویژگی‌های زیستی گونه جرد ناخن زرد
گونه جرد ساندوال شب‌گرد است و زندگی اجتماعی دارد. در مناطق بیابانی و بیشتر روی تپه‌ها لانه می‌سازد. لانه از سوراخ‌های زیادی تشکیل می‌شود و اغلب در انتهای عمیق‌ترین حفرات زندگی می‌کند. بیشتر از قسمت‌های آبدار گیاهان و دانه بوته‌ها، سرگین شتر و الاغ و گاهی هم از حشراتی مانند ملخ و جیرجیرک تغذیه می‌کند. مقدار زیادی موادغذایی برای زمستان ذخیره می‌کند. می‌تواند تا 10 کیلومتر برای جستجوی غذا از لانه دور شود. تقریبا در سراسر سال تولیدمثل می‌کند ولی فعالیت جنسی بیشتر در بهار و اوایل تابستان است. دوران آبستنی بین 22 تا 24 روز است و بین 1 تا 5 و به طور متوسط 3 بچه می‌زاید. گاهی تا 7 جنین هم در رحم ماده‌ها دیده می‌شود. طول عمر در اسارت 5 سال است.
زیستگاه، پراکندگی و فراوانی گونه جرد ناخن زرد در ایران
گونه جرد ساندوال شن‌زارها و بوته‌زارهای خشک در زیستگاه‌های بیابانی را ترجیح می‌دهد و در مناطق مرتفع و کوهستانی دیده نمی‌شود. حداکثر در ارتفاع 1000 متری از سطح دریا دیده می‌شود. در اكثر مناطق ایران به جز شمال غربی و جنگل‌های هیرکانی پراکندگی دارد. هیچ اطلاعاتی از فراوانی این گونه در کشور موجود نیست.
پراکنش جهانی گونه جرد ناخن زرد
پراکندگی جرد ساندوال در دنیا در شمال آفریقا تا فلسطین، اردن، ترکیه، عربستان و افغانستان است.
وضعیت حفاظتی گونه جرد ناخن زرد
گونه جرد ساندوال در فهرست سرخ IUCN در طبقه کمترین نگرانی (LC) قرار دارد.
طبقه بندی گونه جرد ناخن زرد
سایر اعضای این خانواده را بشناسیم
زیر خانواده جربیل‌‌ها
- گونه جربیل سبزه (کرمانی، تیره)
- گونه جربیل چیزمن (پاسفید)
- گونه جربیل میان رودان (بین النهرین)
- گونه جربیل بلوچی
- گونه جربیل کوتوله
- گونه جرد ساندوال (ناخن زرد)
- گونه جرد بیابانی هندی
- گونه جرد لیبی
- گونه جرد نیمروز
- گونه جرد ایرانی
- گونه جرد تریست رام
- گونه جرد وینوگرادف (پاسرخ/ آذری)
- گونه جرد زارودنی
- گونه جربیل بزرگ
- گونه جربیل هندی
External Features: HB 90-115 mm, T 100-145 mm, HF 25-35 mm, E 12-15 mm and W 51 gr. It is a rodent with medium size and elongated body. It is very similar to Lybian jird but the body is smaller with yellow claws. Tail length is about the length of head-body and occasionally a little longer. Tail hairs are very short and only tall black hairs appear from the final one third forming a terminal bundle at the end. Body is covered with tall soft hairs. The color of the upper side is light brown mixed with black and under side is white. The boundary between upper and lower parts is quite distinct. Ears are smaller than ears of Lybian jird. The upper incisors curve down and backward and their outer surface is orange.
Biological Features: Sundevall’s Jird is a nocturnal and social species. The burrow is usually built in hilly desert areas. Burrows have many opening holes and the animal lives in the deepest burrow. Food consists of fresh plant parts and seeds of bushes, dung from camels and donkeys and sometimes insects as grasshoppers and crickets. Foraging can take place up to 10 km from the burrow. A great deal of food is stored for winter. Breeds throughout the year but sexual activity takes place mainly in spring and early summer. Gestation period is 22 to 24 days and from 1 to 5 (on the average 3) young are born. Sometimes, up to 7 fetuses are observed in the uterus. Longevity is about 5 years in captivity.
Habitat, Distribution and Abundance: Sand dunes and dry habitats in deserts areas are preferred. They are not observed in highlands and mountainous areas. The species’ peak elevation is less than 1,000 m., a.s.l. With the exception of north western parts and Caspian forests, they live throughout Iran. There is no information available on the population abundance of this species.
Conservation Status: It is categorized as “Least Concern” (LC) by the IUCN due to wide distribution. Currently the species is not facing a special threat.