گونه موش قهوه‌ای Brown rat
نام فارسی: موش قهوه‌ای (رت قهوه‌ای، موش انباری، موش نروژی)
نام علمی: Rattus norvegicus
نام انگلیسی: Brown rat
ویژگی‌های ظاهری گونه موش قهوه‌ای
طول سر و بدن 200 تا 270 میلی‌متر، طول دم 170 تا 230 میلی‌متر، طول کف پای عقب 40 تا 45 میلی‌متر، طول گوش 19 تا 22 میلی2متر و وزن 200 تا 500 گرم است. بزرگترین موش ایران بوده، رنگ موهای بدن آن بسیار متغیر است ولی معمولا روی بدن قهوه‌ای و زیر بدن سفید چرک است. رنگ بعضی از نمونه‌ها کاملا سیاه و بعضی دیگر که در آزمایشگاه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند سفید زال است. دمی کوتاه‌تر از طول سر و تنه دارد. گوش‌ها از موش سیاه كوچک‌تر و اگر به جلو خم شوند به سختی به چشمها می‌رسد. در بین پنجه‌های پا آثاری از پرده شنا دیده می‌شود.
دریافت مشاوره تخصصی رایگان
ویژگی‌های زیستی گونه موش قهوه‌ای
گونه موش قهوه‌ای اغلب شبگرد است ولی روزها نیز فعالیت می‌كند. به صورت اجتماعی زندگی می‌کند. به خوبی شیرجه رفته و شنا می‌کند. برخلاف موش سیاه، قادر به بالا رفتن از ساختمان‌ها نیست و به همین علت اغلب در طبقات پایین و زیرزمین‌ها ساکن است.
تغذیه: همه‌چیز خوار است، اغلب از بقایای غذای انسان، غلات، میوه‌ها، کاغذ، چرم، صابون، موم، حبوبات، لوازم خانگی و حیواناتی نظیر جوجه‌های غاز، مرغابی و مرغ، تخم‌مرغ، ماهی، قورباغه، موش خانگی، نوزادان پستانداران بزرگ نظیر گوسفند تغذیه می‌کند و حتی گاهی به انسان نیز حمله می‌کند. در مواردی این موش با خوردن تخم و جوجه پرندگان، کاهش شدیدی در جمعیت پرندگان وحشی یک منطقه به وجود آورده است. موش قهوه‌ای علاوه بر خوردن و ضایع کردن مواد مختلف، ناقل بیماری‌های مهمی چون طاعون، تیفوس و سالمونلا است، گاهی اوقات نیز با جویدن بدن دام‌های اهلی و ایجاد عفونت موجب مرگ آنها می‌شود.
تولید مثل و طول عمر: در سرتاسر سال توانایی تولیدمثل دارد. معمولاً چند موش نر، ماده را تعقیب کرده و همگی با آن جفت‌گیری می‌کنند. تعداد دفعات زایمان آن به حدود 5 بار در سال می‌رسد. آبستنی 22 تا 24 روز است و بین 6 تا 12 بچه می‌زاید (در موارد نادر تعداد 22 بچه نیز زاییده است). نوزادان در موقع تولد چشم بسته و بی‌مو بوده، 6 تا 7 گرم وزن دارند. در 15 روزگی موها کامل شده و چشمها باز می‌شوند تا 22 روزگی شیر می‌خورند و در 2 تا 3 ماهگی قادر به تولیدمثل می‌باشند.طول عمر در طبیعت 2 سال و در اسارت حدود 4 تا 6 سال است.
زیستگاه، پراکندگی و فراوانی گونه موش قهوه‌ای در ایران
گونه موش قهوه‌ای اغلب در نزدیکی محل زندگی انسان مانند انبارهای غذا و راه‌های فاضلاب زندگی می‌کند. در بیشتر مناطق مسكونی سواحل شمال و جنوب کشور و کلان شهرهایی چون تهران، مشهد و شیراز با فراوانی بالایی یافت می‌شود.
پراکنش جهانی گونه موش قهوه‌ای
محل اصلی زندگی گونه موش قهوه‌ای مناطق استپی آسیا (شمال چین و مغولستان) است، ولی در حال حاضر در اکثر نقاط دنیا پراکندگی دارد. به احتمال زیاد به وسیله کشتی وارد ایران شده است.
آثار و نمایه‌ها گونه موش قهوه‌ای
سرگین: سرگین موش قهوه‌ای استوانه‌ای شکل و معمولا دارای انتهای نسبتا صاف است. اگرچه اندازه‌های آن بسیار متغیر است، اما دارای طول تقریبی 17 میلی‌متر و ضخامت 6 میلی‌متر است. سرگین آنها اغلب به تعداد اندک و با هم پیدا می‌شود.
وضعیت حفاظتی گونه موش قهوه‌ای
گونه موش قهوه‌ای در فهرست سرخ IUCN در طبقه کمترین نگرانی (LC) قرار دارد.
طبقه بندی گونه موش قهوه‌ای
سایر اعضای این خانواده را بشناسیم
زیر خانواده موشها
- گونه موش خاردار
- گونه موش کشتزار گلو زرد
- گونه موش کشتزار هیرکانی
- گونه موش کشتزار اورال
- گونه موش کشتزار استپی
- گونه موش کشتزار ابن سینا
- گونه موش بیشه هندی
- گونه موش خانگی
- گونه موش مقدونی
- گونه موش ورامین (نزوکیای دم کوتاه)
- گونه موش قهوه‌ای
- گونه موش سیاه
- گونه موش هیمالیایی (ترکستانی)
External Features: HB 200-270mm, T 170-230mm, HF 40-45mm, E 19-22mm and W 200-500 gr. It is largest rat in Iran. Color of body is very variable but usually upperparts is brown and under parts is dirty white. Few are dark black and others, the ones used in laboratories, are albino white. Tail is shorter than head-body length. The ears are shorter compared with black rats and if folded forward hardly will reach eyes. Remnants of swimming membrane is observed between paws of hind feet.
Biological Features: It is usually nocturnal but could be active during the day. Brown rat is omnivorous and feeds on garbage, cereals, fruits and animal matters as bird eggs. It is a social animal which can dive and swim well. This rat is unable to climb the buildings, contrary to black rat, therefore, usually lives in lower flats and basements. Breeds throughout the year and produces up to 5 litters after a gestation period of 22 to 24 days with 6 to 12 young in a litter. Young are naked and blind, weighting 6 to 7 grams. Longevity is about 2 years in nature and 4 to 6 years in captivity.
Habitat, Distribution and Abundance: Brown rat usually lives close to human inhabitations and in facilities as storage rooms and sewage systems. It is now distributed in most cities around Caspian Sea and southern coastlines and in big cities like Tehran, Mashhad and Shiraz.
Conservation Status: Brown rat is categorized as a “Least Concern” (LC) by the IUCN because; there are no major threats to this species.