جشنها و آئینهای قوم کرد
جشن نوروز
کردها معتقدند که پیروزی کاوه آهنگر بر ضحاک در نوروز اتفاق افتاده است و به همین دلیل است که جشن باستانی نوروز همانند سایر اقوام ایرانی، در نزد کردها از اهمیت فراوانی برخوردار بوده و با آداب و مراسم ویژهای برگزار میشود. نوروز در نزد کردها به مانند سایر مناطق ایران با خانه تکانی، کاشت سبزه (با گندم، نخود، عدس، کنجد، و ...) شادمانی، دید و بازدید و ... همراه است. کردها علاوه بر چهارشنبهسوری که به قله (کله) چوار شمبو معروف است، در شب نوروز نیز هیزم فراهم آورده و در مناطق مرتفع و گاه پشت بامها آتش افروزی کرده و تا صبح آن را روشن نگهمیدارند.
جشن نوروز زوستای پالنگان
از دیگر جشنهای کردی و رسوم نوروز کردها، میر میرین یا میر نوروزی است که در نوروز اجرا شده و باعث شادی و سرگرمی مردم میشود. در برخی نقاط نیز این مراسم در چهارشنبه اول سال برگزار میشود. در این مراسم فردی عامی از میان مردم به پادشاهی انتخاب میشود و بر تخت مینشیند و افرادی درباریان (کهن وزیر، وزیر دست راست، وزیر دست چپ، میرزا، فراشان و ...) او را تشکیل میدهند. میرنوروزی احکام و فرمانهای عجیب غریبی صادر میکند و هرکس قصور کند تنبیه خواهد شد. کهن وزیر در دستگاه میرنوروزی کارش گره گشایی از دشواریهای مردم است و وزیر دست راست و دست چپ فرمان هایی میر نوروزی را به مردم میرسانند و میرزا فرمانها را مینویسد و دژخیمان جامههای سرخ میپوشند و مرد کوپال سیمین هم برای رساندن دستورهای میر نوروزی آماده است و دلقک جامعه از پوست گوسفند به تن میکند و زنگولههایی به جامعهاش آویزان میسازد و گیوهای به پا میکند و نمایشهای خندهآوری در میآورد.
جشن نوروز روستای تنگیسر
اعیاد مذهبی
مهمترین جشنهای مذهبی کردها جشن میلاد پیامبر است که به نام جشن مولود یا مولودی معروف است. در کردستان روز میلاد پیامبر با شکوه و عظمت خاصی جشن گرفته میشود و در این مراسم مولودنامهها که در واقع ستایشنامه محمد (ص) است، خوانده میشود. از دیگر اعیاد مذهبی مهم که هر سال به طور باشکوه در کردستان برگزار میشود میتوان به عید قربان و عید فطر اشاره کرد.
دریافت مشاوره تخصصی رایگان
مراسم محلی
از دیگر مراسم کردی، مراسم طلب باران است که بوکه باران (عروسک باران) نام دارد که در ایام خشکسالی یا سالهایی که میزان بارندگی آن کم است، برگزار میگردد. در این مراسم دختران نوجوان عروسکی با دو تکه چوب ساخته و با لباس از پارچههای رنگی آن را تزئین میکنند و در محل میچرخانند. اهالی با عبور بوکه باران به نیت فراوانی باران و گندم بر آن آب پاشیده و هدایایی به دختران میدهند. این مراسم بازمانده آیین باستانی نیایش آناهیتا ایزد بانوی آبهای روان است.
پیر شالیار
مراسم پیرشالیار هر ساله در بخش اورامانات و در روستای اورامان تخت در چهل و پنجمین روز از زمستان (نیمه زمستان -دهم تا پانزدهم بهمن ماه) که بیل اندان یا بهار کردی است و چهل و پنجمین روز از بهار (نیمه بهار) برگزار میگردد. پیر شالیار از پیروان عبدالقادر گیلانی بوده و در باور مردم منطقه پیری صاحب کرامات بوده است. در افسانههای مردم منطقه اورامانات بهار خاتون دختر کر و لال شاه بخارا که حکیمان از درمان او عاجز مانده بودند، با شنیدن کرامات پیر شالیار به سوی اورامانات راهی میگردد. او قبل از رسیدن و ورود به اورامان، با کرامات پیر شالیار شفا مییابد و با وعده پدرش به عقد پیرشالیار درمیآید. مراسم جشن عروسی پیرشالیار و بهار خاتون هر ساله برگزار میگردد. این مراسم با قربانی کردن، نذری و موسیقی عرفانی و دف همراه است. مراسم با ذبح حیوان در روز عروسی پیرشالیار توسط یکی از اعقاب طایفه یاشا شروع میشود و ذبح حیوانات ادامه پیدا میکند و گوشت قربانیها بین اعضای روستا تقسیم میشود. این مراسم در منزل پیرشالیار با ذکر و هلپرکی و حرکات سریع و موزون و همچنین صدای دف همراه است.
این مراسمات و جشنها جزوی از آداب و سنن کردها محسوب میشوند که فرهنگ اقوام کرد را شکل میدهند.
فرهنگ کردی را در قالبهای زیر میتوان بررسی نمود
- فرهنگ ادبیات عامه و فولکلور کردی
- جشنها و آئینهای کردی
- عروسی کردی
- موسیقی و رقص کردی