CPR و بازگرداندن مصدوم

تعریف CPR

احیای قلبی ریوی عبارت است از نجات جان بیمارانی، که دچار ایست قلبی، تنفسی و مغزی شده‌اند بنابراین به اقداماتی که برای نجات جان این بیماران انجام می‌شود به اختصار CPR یا احیای قلبی ریوی گفته می‌شود.
عبارت CPR مخفف کلمات Cardio Pulmonary Resuscitation است. هدف از این کار حفظ خون و اکسیژن در بدن فردی است که تنفس و ضربان قلب وی متوقف شده است. افراد آموزش‌دیده می‌توانند عملیات CPR را انجام دهند، تنفس مصنوعی و فشردن قفسه سینه کاری است که در زمان سی پی آر انجام می‌شود.

آموزش کمک‎های اولیه و امداد توسط استاد حاجی علی‎رضایی- برای دیدن ویدیوهای بیشتر می‌توانید به صفحه استاد حاجی‌علیرضایی به آدرس komakemdad@ در اینستاگرام سر بزنید.

تاریخچه CPR

سابقه تلاش برای مقابله با مرگ به قدمت تاریخ بشری برمی‌گردد و حتی مواردی از احیاهای موفق در دوران باستان، رنسانس و دهه 1700 میلادی به ثبت رسیده است. طی قرون و اعصار گذشته، انسان روش‌های مختلف و جالبی برای احیای اشخاص مشرف به مرگ و بازگشت به حیات افرادی که دچار مرگ‌های ناگهانی شده‌اند بکار برده است.
- ایجاد درد بوسیله شلاق و تور فشاردهنده از قدیمی‌ترین وسایل برای برگرداندن اشخاصی بود که دچار خواب یا اغماء شدید می‌شدند. بعدها این روش به سیلی‌زدن یا وارد آوردن ضربه روی پوست توسط پارچه مرطوب تبدیل گردید. پاراسلسوس (Paracelsus) اولین کسی بود که استفاده از دم آهنگری را برای دمیدن در ریه اشخاصی که دچار مرگ ناگهانی شده بودند بکار برد. این روش حدود 300 سال در اروپا متداول بود.
- یکی از اولین طرق تنفس بدین صورت بوده است که جهت ایجاد بازدم بیمار را به پشت خوابانده، با فشار بر قسمت تحتانی قفسه سینه هوا را خارج می‌کردند. سپس بیمار را به پهلو می‌چرخاندند تا قفسه سینه آزاد شده، عمل دم انجام گیرد. برای اولین بار در سال 1960 میلادی ماساژ خارج قلبی به منظور کاهش تعداد مرگ و میرهای ناگهانی در خارج از بیمارستان در آمریکا معرفی گردید.

- لوله‌گذاری داخل تراشه نیز برای اولین بار در سال 1788 میلادی از راه دهان و بینی بطور جداگانه توسط کیت و گراوسند انجام شد و در سال 1858 میلادی توسط جان اسنو از راه تراکئوستومی در حیوان بیهوش صورت گرفت. در سال 1878 ویلیام مک اون لوله‌ای را از راه دهان با راهنمایی انگشتان دست در بیمار بیدار، وارد تراشه کرد و از طریق آن کلروفرم و هوا را به داخل ریه‌های بیمار دمیده، وی را بیهوش ساخت و سپس او را تحت عمل جراحی قرار داد. در سال 1895 آلفرد گیوشتین از برلین لارنگوسکوپی مستقیم را بکار گرفت و بعد از آن در سال 1928 لوله تراشه کاف‌دار توسط واترز و گدل معرفی شد. مکینتاش نیز در سال 1943 تیغه لارنگوسکوپ خمیده را ساخت.
- تجویز مایعات وریدی برای درمان شوک در دهه 1930 روی کار آمد. بخش‌های ویژه در اسکاندیناوی و بالتیمور در سال 1950 ایجاد شد و به دنبال آن بخش‌های ویژه اطفال پدید آمد.
- تنفس دهان به دهان در سال 1950 روی کار آمد و ماساژ قلبی در سال 1960 به بعد رواج یافت. تحقیقات در مورد احیای مغزی از سال 1970 به بعد شروع شد. در سال 1958 پیتر سافار نشان داد که در بیماران بیهوش می‌توان انسداد ناشی از بافت‌های نرم راه هوایی فوقانی را بوسیله چرخاندن سر به عقب، بلندکردن چانه (Head tilt-Chin lift) برطرف کرد. برتری تنفس دهان به دهان بر روش‌های منسوخ قبلی مثل فشار روی سینه یا پشت بوسیله سافار به اثبات رسید. در کودکان نیز این عمل بوسیله گوردون در سال 1958 صورت گرفت.

- در سال 1947 کلود بک برای اولین بار موفق به انجام دفیبریلاسیون الکتریکی قلب یک بیمار هنگام توراکوتومی گردید. اولین دفیبریلاسیون الکتریکی قلب از خارج در سال 1956 توسط زول انجام شد. لاردال در سال 1958 وسایل و مدل‌های مصنوعی مختلف آموزشی احیاء قلبی ریوی را ارائه داد.
- سیستم CPR کلاسیک مربوط به سال‌های 1960 به بعد است و CPR مدرن مربوط به سال 1970 به بعد است. نخستین دستورالعمل‌های احیاء قلبی ریوی به صورت مدون در سال 1960 توسط کمیته احیاء قلبی ریوی انجمن قلب آمریکا ارائه گردید و در سال‌های 1973 تا 1992 طی کنفرانس‌های مختلف در جهت بهبود مراقبت‌های حفظ حیات، تغییراتی در این دستورالعمل‌ها اعمال شد. این دستورالعمل‌ها به ترتیب در سال‌های 1974، 1980، 1986، 1992 و 2000 میلادی توسط این انجمن و با همکاری سایر انجمن‌های معتبر در زمینه احیاء منتشر شدند.
- آخرین دستورالعمل‌های احیاء نیز که شامل تغییرات اساسی و مهمی در زمینه احیاء است و بر اساس تحقیقات گسترده و بین المللی اعمال شده است، در سال 2005 میلادی منتشر گردید.

روش‌های احیا در قدیم

- ایجاد درد با سیلی‌زدن یا به وسیله شلاق و ضربه وارد آوردن روی پوست
- قرار دادن مصدوم از شکم بر روی اسب درحال یورتمه
- غلطاندن مصدوم بر روی بشکه
- آویزان کردن مصدوم از پاها به درخت
- استفاده از دم آهنگری برای دمیدن در ریه
- لوله‌گذاری داخل تراشه از راه دهان و بینی از قرن 17 میلادی
- تراکئوستومی و بیهوشی و لارنگوسکپی مستقیم از قرن 18 میلادی
- استفاده از لارنگوسکوپ و لوله تراشه از قرن 19 میلادی

نکات مهم در انجام CPR

انجام CPR دارای Golden Time یا زمان طلایی (حیاتی) است، یعنی اگر در طی 4 تا 6 دقیقه پس از ایست قلبی این کار انجام شود از صدمات وارده به مغز در اثر هیپوکسی (کم اکسیژنی) جلوگیری می‌شود. در مطالعه‌ای ثابت شده است که انجام احیا قلبی ریوی ظرف مدت کمتر از 4 دقیقه از شروع ایست قلبی و تنفسی با موفقیت و نجات جان بیمار همراه است و چنانچه CPR بلافاصله بعد از افتادن بیمار به علت ایست قلبی ریوی شروع شود شانس زنده ماندن او 2 تا 3 برابر می‌شود.
در تمامی این موارد اثبات شده است که ثانیه به ثانیه می‌تواند در شانس زندگی بیمار اثرگذار باشد به طوری‌که احتمال موفقیت عملیات CPR با گذشت هر یک دقیقه از زمان ایست قلبی 7 تا 10 درصد کاهش می‌یابد.
همچنین طی تحقیقات انجام شده نشان داده شده است که اگر پروسه CPR به طور صحیح و سریع انجام شود بیمار به احتمال 50 تا 75 درصد زنده می‌ماند چرا که تنها سرعت عمل مهم نیست بلکه باید CPR به روش صحیحی هم انجام شود تا نتیجه‌بخش باشد.
البته با وجود اهمیتی که این عمل دارد ممکن است بعضی افراد نسبت به آن رغبت نشان ندهند. این مورد می‌تواند در اثر عواملی مثل نگرانی از انتقال بیماری باشد. اما جای نگرانی نیست چراکه احتمال انتقال بیماری در این روش بسیار کم است.
* اگر فرد آموزش‌ ندیده‌ای این کار را انجام دهد ممکن است مشکلات بیشتری را برای بیمار به وجود بیاورد بنابراین اگر در مورد این کار آموزش‌ ندیده‌اید و یا نحوه انجام آن را نمی‌دانید بهتر است که منتظر شوید تا فرد دیگری آن را انجام دهد.

آموزش سی پی آر و مراحل انجام آن (CPR)

برخی از سرفصل‌های آموزشی عبارتند از:

- اندام‌های حیاتی آسیب‌های احتمالی و علائم آن‌ها
- علائم حیاتی بدن
- اقدامات اساسی در فوریت‌های پزشکی
- انجام CPR و بازگرداندن مصدوم
- شکستگی‌ها
- انواع مسمویت‌ها
- بریدگی‌ها
- سوختگی‌ها
- پریدن جسم خارجی در گلو

دریافت مشاوره تخصصی رایگان