نقش پزشکی مار در رابطه با انسان
انتخاب مار به عنوان سمبل سلامتی و نقش مار در علم پزشکی به دوران باستان برمیگردد.
بشر، از گذشتههای دور، مار را عامل و حافظ سلامتی میدانسته و این اعتقاد ناخودآگاه، با انتخاب مار به عنوان نشان پزشکی، تاکنون حفظ شدهاست. براساس اعتقاد یادشده، مار قدرت ازدیاد طول عمر، تقویت بنیه بیمار، زنده کردن مرده، ایجاد قدرت باروری و قدرت خنثی کردن برخی سموم را داشتهاست. مار به اشکال گوناگون دارویی طرف استفاده آدمی بوده است:
به طور مثال روپوستی را که از پوستاندازی مار به دست میآید، به عنوان یک داروی قوی و شفابخش در درمان روماتیسم، گلودرد، گریپ، گوش درد و غیره استفاده میکردند؛ چون معتقد بودند که پوست مار بخشی از قدرت حیاتی جانور زنده را داراست و میتواند شفابخش باشد. در راستای این عقیده از دیگر بخشهای بدن این جانور هم در درمان بیماریهای گوناگون استفاده میشد.
در نوشتههای پزشکی گذشتگان دور و نزدیک، شواهد زیادی در این زمینه وجود دارد. بقراط که به پدر پزشکی معروف است در کتابی که درباره نازایی نوشته، عمل شیاف چربی مار را برای باروری مفید دانسته است.
ابوعلی سینا نیز در کتاب قانون اشاراتی به خواص درمانی مار دارد. شاراس شیمیدان فرانسوی در کتابی که به سال 1669 تألیف کرده، در شرح نظریات خود درخصوص درمان بیماری سل، مصرف گوشت مار بوآ را تجویز کرده است. گفته میشود که اهالی قبیله زولو در آفریقا پودر مار را برای درمان بیماریهای جسمی و اختلالات روانی به کار میبرند.
سم مار، که خود در اصل دارای قدرت کشندگی است، تا قبل از جنگ جهانی اول در درمان برخی از بیماریها موارد استفاده داشتهاست. چربی مار هم برای رشد و تقویت مو همیشه مورد توجه بوده است. در بین برخی از مردم کشور ما هم هنوز این تصور نادرست که روغن مار از ریزش مو جلوگیری و طاسی را درمان میکند به قوت خود باقی است.
برخی از بازیگران سیرک عقیده دارند که اگر قبل از اجرای نمایش، بدن خود را با چربی مار مالش دهند، با سهولت بیشتری قادر به انجام عملیات خواهند بود. خون و گوشت مار هم به اشکال گوناگون، از جمله به صورت لوازم آرایش برای حفظ زیبایی و لطافت پوست بدن، توصیه میشدهاست.
گذشته از استفاده درمانی، مار هنوز هم به عنوان یک منبع پروتئینی در تغذیه استفاده میشود. امروزه در کشورهای ژاپن، هنگ کنگ، چین، استرالیا و آمریکای جنوبی از گوشت انواع معین شده و غیرسمی این جانور تغذیه میکنند.
در فلوریدای آمریکا مؤسسة بزرگی به نام انستیتوی خزندگان رز آلن کنسرو گوشت مار زنگی برای صادرات تهیه میکند.
در ژاپن علاوهبر مصرف غذایی، نوعی مشروب الکلی از مار تهیه میکنند. اسکلپیوس (اسکولاپ) خدای پزشکی یونان و پسر آپولون، مانند همه قهرمانان شفا دهنده، در اتحاد نزدیک با مار بوده است. سمبل اسکولاپ را ماری غیرسمی به نام الاف لانگیسیما (Elaph longisima) میدانند که در معبدی به نام قهرمان آن نگهداری میشدهاست.
دریافت مشاوره تخصصی رایگان