ابزار لازم برای یافتن، جمع‌آوری و حمل خزندگان و دوزیستان

1) شن‌کش

یکی از ابزارهای یافتن دوزیستان و خزندگان در طبیعت شن‌کش است. از آنجا که برخی از گونه‌های خزندگان مانند اسکینک‌ها از قبیل اسکینک علفزار و بعضی از گونه‌های مار مانند مار کوتوله و مار کرمی‌شکل اورآسیا در زیر سنگ‌ها زندگی می‌کنند، لذا لازم است تا برای به دست آوردن آن‌ها زیر سنگ‌ها را جستجو کرد.

2) بیل و بیلچه

بعضی از سوسمارها، مانند اسکینک‌ها، در زمان احساس خطر به داخل خاک فرو می‌روند و کنار ریشه گیاهان مخفی می‌شوند و برخی مارها نیز مانند مارهای کرمی‌شکل در فصول گرم به داخل خاک فرو می‌روند؛ برخی دیگر نیز در زمستان‌های سرد و یا تابستان‌های گرم در زیر زمین به خواب فرو می‌روند. لذا برای جستجوی آن‌ها نیز نیاز به ابزار خاصی است. بهترین وسیله برای این کار بیل یا بیلچه است.

3) چراغ قوه و نورافکن

از آنجا که برخی از خزندگان مانند گکوها و غالب دوزیستان، شبگرد هستند، لذا لازم است با چراغ قوه یا نورافکن دنبال آنها بگردید. با توجه به قیمت بالای باتری، استفاده از چراغ قوه‌ها یا نورافکن‌های باتری‌دار مقرون به صرفه نیست، بنابراین توصیه می‌شود از چراغ‌قوه‌ها یا نورافکن‌های شارژی استفاده گردد. ذکر این نکته لازم است که هنگام نیاز به استفاده از چراغ‌قوه بهتر است از چراغ‌قوه‌هایی که روی سر نصب می‌شوند، استفاده کرد، زیرا باعث تابیده شدن نور در امتداد چشم و دید بهتر می‌گردد. روش صحیح استفاده از چراغ‌قوه‌های دستی برای یافتن برخی گکوها که چشمانشان در مقابل نور می‌درخشد، به این نحو است که چراغ‌قوه را بایستی کنار سر و در امتداد جهت دید چشم گرفت تا نور بازتاب شده از چشم حیوان مستقیم به چشمان ما تابیده شود.

4) تور دستی

این ابزار وسیله چندان مناسبه برای صید خزندگان نیست و بیشتر جهت صید دوزیستان استفاده می‌شود. زیرا بسیاری از دوزیستان هستند که داخل برکه‌ها، رودها و جویبارها زندگی می‌کنند. این وسیله مانند تور پروانه-گیری بوده ولی در ابعاد بزرگ‌تر. دسته این تور می‌تواند از جنس چوب یا فلز باشد. باید خاطرنشان کرد که استفاده از دسته چوبی باعث سبک‌تر شدن تور دستی می‌شود، ولی تورهای دستی با دسته فلزی این قابلیت را دارند که دسته‌شان به چند تکه تقسیم شود و فضای زیادی را اشغال نکند.

5) پنست

این ابزار وسیله مناسبی برای گرفتن خزندگان از لای بوته‌های خاردار و متراکم است. همواره در هنگام گرفتن یک سوسمار از لای بوته‌ها و یا روی دیوارها با دست، آن‌ها زود متوجه می‌شوند و فرار می‌کنند؛ اما با استفاده از پنست این توجه در حیوان بسیار کمتر شده و راحت‌تر می‌شود آنها را گرفت.

6) کمند یا حلقه‌دار

سوسمارها به لرزش‌های سطح زمین که براثر حرکات موجودات در اطراف آن‌ها ایجاد می‌شود، بسیار حساس هستند و غالباً از قدرت بینایی خوبی برخوردار هستند. لذا در مواجهه با چنین حساسیتی، با این وسیله می‌توان به راحتی برخی گونه‌ها را گرفت.
این وسیله از یک میله بلند -که می‌تواند از جنس چوب، چوب ماهیگیری، آنتن ماشین یا رادیو باشد- و یک نخ ماهیگیری امواج خروشان درست شده‌است، که این نخ در انتها دارای یک حلقه‌ی دار مانند است. روش استفاده از این وسیله به این طریق است که باید حلقه را به دور گردن حیوان انداخت. با هر حرکت جانور، این حلقه تنگتر می‌شود و به دور گردن او محکم می‌شود. در هنگام استفاده از این وسیله باید توجه داشت که طول دسته آن نباید زیاد باشد. چوب‌های ماهیگیری تلسکوپی نیز برای این کار ابزار مناسبی به حساب می‌آیند.

یکی از ابزارهای مارگیری، میله L شکل است. برای استفاده از این وسیله ابتدا آن را از بخش بلند میله گرفته، انتهای L شکل و خمیده میله را روی سر حیوان -ترجیحاً بین محل گردن و پشت ناحیه چشم‌ها- قرار می‌دهید. پس از اطمینان از مهار شدن حیوان، با دست دیگر آن را از ناحیه گردن، به طوریکه قادر به گزیدن نباشد، بگیرید. میزان نیرویی که به پشت سر مار برای مهار کردن او وارد می‌کنید به دو عامل اندازه مار و بستر زیرین مار وابسته است. هرچه جثه مار درشت‌تر باشد نیروی بیشتری لازم است؛ و بالعکس هر چقدر بستر سفت‌تر باشد، نیروی لازم کمتر خواهد بود. همچنین به وسیله این میله می‌توان با بلند کردن مارهای در حال حرکت مانع حرکت آن‌ها شد.

8) قلاب

از این ابزار می‌توان برای انتقال مارها به ظرف یا کیسه استفاده کرد. عیب آن این است که مار تقریبا آزاد بوده و راحت‎تر می‌تواند فرار کند و یا با ایجاد یک جهش باعث گزیدگی در ناحیه پاها یا ناحیه دیگر شود.

10) کیسه پارچه‌ای

به طور معمول می‌توان از این وسیله برای حمل همه خزندگان و دوزیستان استفاده کرد. اما از آنجا که ممکن است مارها بتوانند از داخل کیسه نیز حمله و ایجاد گزیدگی کنند، لذا حمل مارهای سمی خصوصاً مارهای سمی درشت در این کیسه‌ها توصیه نمی‌شود و درصورت لزوم، باید این عمل با احتیاط کامل انجام شود. بیشترین بازده این وسیله در حمل سوسمارها و لاکپشت‌ها است، زیرا خطری از جانب آنها کسی را تهدید نمی‌کند.
یکی از مهمترین ایرادهایی که به این وسیله وارد است، فشار ایجاد شده روی بدن خزنده می‌باشد. این در صورتی است که اگر جهت حمل کیسه از کوله پشتی استفاده کنید و چنانچه فضای داخل کوله تنگ باشد به واسطه نیروهای وارد آمده بر بدن خزندگان ممکن است بمیرد.

11) جعبه

جعبه چوبی یا جعبه‌ای از هر جنس دیگر، بهترین وسیله حمل خزندگان و دوزیستان، علی‌الخصوص مارهای سمی، است. نکتة حائز اهمیتی که در استفاده از این جعبه‌ها وجود دارد این است که بایستی روی جعبه و ترجیحاً تمام وجوه آن نام خزنده موجود در آن، هم چنین سمی یا غیر سمی بودن و نوع سم حیوان نوشته شود. باید توجه داشت که درِ جعبه کاملاً بسته شود؛ به طوری که به راحتی و با کوچکترین حرکت باز نشود.

دریافت مشاوره تخصصی رایگان