دستگاه تنفس خزندگان
خزندگان به کمک شش تنفس میکنند. با این که برخی از گونه‌های خزندگان زندگی آبی دارند اما در هیچ یک از آنها سازوکار موفقی جهت جذب اکسیژن از آب به وجود نیامده است. به کمک متابولیسم کند، توان تحمل سطح پایین اکسیژن و همچنین تنفس پوستی، برخی از خزندگان قادرند مدت زیادی را در زیر آب بگذرانند. لاکپشت‌های لاک نرم در زمانی که در زیر آب هستند بخش بزرگی از اکسیژن مورد نیاز خود را از طریق تنفس پوستی کسب میکنند. همچنین برخی از لاکپشت‌ها از کوآک خود جهت تبادل گازهای تنفسی استفاده می‌نمایند. البته به دلیل صاف بودن دیواره و نبود شبکه خونی مناسب میزان تبادل قابل توجه نیست.
ساختار شش در خزندگان متفاوت است. در بیشتر سوسمارها شش در واقع یک کیسه ساده است. در کروکودیل‌ها و لاکپشت‌ها شش به صورت یک سری مجاری تنفسی است به این صورت که هر نایژه در انتها به نایژه‌های بیشتری تقسیم میشود. در مارها ساختار شش دچار تغییرات بیشتری شده است. عمومی‌ترین حالت در میان مارها این است که شش سمت راست بسیار بلند بوده و طولی معادل بیش از نیمی از بدن دارد و شش سمت چپ بسیار کوچک و غیر فعال است.
تنفس ششی در گروه‌های مختلف خزندگان به شکل‌های مختلفی انجام می‌پذیرد. در مارها و سوسمارها دم و بازدم به کمک ماهیچه‌های قسمت سینه انجام می‌پذیرد. این ماهیچه‌ها در حرکت جانور نیز دخیل هستند و از این رو بیشتر این جانوران در زمان حرکات سریع مجبور به حبس نفس خود در سینه هستند. در برخی از سوسمارها روشهایی جهت حل این مشکل، تکامل یافته است. مثلا در بزمجه‌ها و برخی سوسمارهای دیگر کیسه گلویی به مانند یک پمپ در پر کردن ریه‌ها از هوا عمل می‌کند و این ساختار به جانور امکان پر کردن ریه‌ها در زمان حرکات سریع را داده و آنها را قادر به انجام فعالیت‌های طولانی مدت می‌سازد.
در کروکودیل‌ها یک دیافراگم ماهیچه‌ای وجود دارد که در زمان تنفس نقشی همانند دیافراگم پستانداران را بازی می‌کند. لاکپشت‌ها در تنفس با این دشواری روبرو هستند که لاکشان به آنها اجازه افزایش حجم قفسه سینه را که در سایر حیوانات در زمان تنفس اتفاق می‌افتد را نمی‌دهد. جهت حل این مشکل در برخی از لاکپشت‌ها عضلاتی اطراف شش‌ها را احاطه کرده‌اند که جانور را قادر می‌سازند تا ریه را از هوا پر کند. سپس به کمک جمع کردن دست و پای خود به سمت لاک و فشار به شش‌ها این هوا را خارج می‌نمایند. موقعیت قرارگیری شش در لاکپشت‌ها درست در زیر لاک پشتی و در بالای سایر اندام‌هاست. یکی دیگر از روش‌های پر و خالی کردن شش‌ها، بالا و پایین بردن اندام‌های داخلی بدن به کمک ماهیچه‌های خاصی است که از نظر ساختار شباهت زیادی به دیافراگم ندارند. از آنجایی که اندام‌های داخلی به کمک یک بافت پیوندی به قسمت زیرین شش متصلند، نتیجه این بالا و پایین شدن، پر و خالی شدن شش خواهد بود.
دریافت مشاوره تخصصی رایگان