نام فارسی: خرگوش غربی (اروپایی)
نام علمی: Lepus europaeus
نام انگلیسی: European Hare
نام‌های محلی: (ترکی: دُوشان) (کردی: هورشِه، خروش، کروشک، کرکی)
جثه بزرگ‌تر از خرگوش‌های اهلی، گوش‌ها بلند، شبیه گوش الاغ با انتهای گرد و نوک سیاه که این سیاهی یکی از وجوه تمایز آن با خرگوش‌های اهلی است. چشم‌ها درشت، دم کوتاه، دست‌ها دارای 5 و پاها دارای 4 انگشت هستند که به ناخن‌های قوی ختم می‌شوند. کف دست و پا از موهای زبر و برس مانند پوشیده شده است که باعث چسبیدن و جلوگیری از اصطکاک آن‌ها می‌شود. پاها به طور مشخص بلندتر از دست‌ها هستند. رنگ موهای پشت متفاوت، از خاکستری روشن تا قهوه‌ای و زیر شکم سفید است، موهای دم بلند و نرم هستند. بالای دم سیاه و زیر آن سفید است.
دریافت مشاوره تخصصی رایگان
ویژگی‌های ظاهری خرگوش اروپایی
طول سر و بدن 40 تا 70 سانتی‌متر، طول دم 7 تا 13 سانتی‌متر، طول پا 11 تا 17 سانتی‌متر، طول گوش 8 تا 12 سانتی‌متر و وزن 2 تا 7 کیلوگرم است. نر و ماده هم شکل هستند. دست‌های کوتاه، پاهای بلند، دم کوتاه و گوش‌های بلند دارد. دست‌ها 5 انگشت و پاها 4 انگشت دارند که به ناخن‌های قوی ختم می‌شوند. رنگ بدن خاکستری مایل به قهوه‌ای روشن است و در پهلوهای بدن رنگ کمی روشن‌تر می‌شود. زیر گردن تا سینه و شکم سفید رنگ است. دم 2 رنگ، زیر دم کاملاً سفید و روی دم تیره رنگ است. گوش‌ها خاکستری روشن و یک لکه سیاه مثلث شکل در انتهای گوش دارد. کف دست و پا از موهای زبر و بلندی به رنگ قهوه‌ای مایل به زرد پوشیده شده است.
ویژگی‌های زیستی خرگوش غربی
خرگوش غربی از حیوانات شب‌گرد است و فعالیت خود را با غروب خورشید آغاز می‌کند، ولی در برخی موارد در طول روز نیز مشاهده می‌شود. به صورت انفرادی زندگی می‌کند. قدرت شنوایی بالایی داشته و می‌تواند تا 3 متر به هوا بپرد. در زیر بوته‌ها با چشمانی باز و گوش‌هایی خوابیده استراحت می‌کند. از مواد گیاهی همچون ریشه، پوست، میوه و ساقه گیاهان استفاده می‌کند.
تولید مثل: در همه فصول قادر به جفت‌گیری است. در زمان جفت‌گیری بین نرها نزاع‌های سختی در می‌گیرد. دوران آبستنی حدود 42 روز است و 3 تا 5 بچه با چشمانی باز به دنیا می‌آورد. بچه‌های خرگوش غربی دارای مو هستند و بین 100 تا 140 گرم وزن دارند. حدود 1 ماه با مادر باقی می‌مانند و بعد از 6 ماه تا 1 سال بالغ می‌شوند. خرگوش ماده آبستن قادر به جفت‌گیری مجدد است. طبق بررسی‌های انجام شده در یک شاخه رحم، تعدادی جنین رشد یافته، و در شاخه دیگر تعدادی جنین رشد نکرده مشاهده شده است.
یوزپلنگ، گربه‌های وحشی، روباه‌ها و پرندگان شکاری طعمه‌خواران خرگوش اروپایی هستند. بیشترین طول عمر این گونه از خرگوش‌ها در طبیعت حدود 12/5 سال است.
زیستگاه، پراکندگی و فراوانی خرگوش غربی در ایران
در اکثر زیستگاه‌ها و در مواردی در مناطق کشاورزی زندگی می‌کند. به غیر از مناطق شمال شرقی در اکثر مناطق ایران پراکندگی دارد و فراوان است. در سال‌های اخیر به علت کاهش طعمه‌خواران طبیعی، جمعیت این گونه رو به افزایش بوده و در برخی مناطق به صورت آفت درآمده است. تنها در بخش‌هایی از غرب ایران به دلیل شکار تفریحی و بهره برداری خوراکی، جمعیت این گونه به شدت کاهش یافته است.
پراکنش جهانی
پراکندگی خرگوش اروپایی در جهان در قاره اروپا و آسیاست.
وضعیت حفاظتی خرگوش غربی
به دلیل پراکندگی وسیع و فراوانی جمعیت در کل محدوده پراکندگی، در طبقه کمترین نگرانی (LC) فهرست سرخ IUCN قرار دارد. در حال حاضر نیاز به برنامه حفاظتی ویژه‌ای ندارد.
طبقه‌بندی گونه خرگوش اروپایی
سایر اعضای این خانواده را بشناسیم
راسته خرگوش‌ها
- گونه خرگوش غربی (اروپایی)
- گونه خرگوش شرقی (آسیایی)
External Features: HB 40-70 cm, T 7-13 cm, HF 11-17 cm, E 8-12 cm and W 2-7 kg. There is no sexual dimorphism. Fore feet are short while hind feet are elongated. Tail is short and ears are long. There are 5 digits on fore-foot and 4 in hind foot that terminate with strong toes. The dorsal coloration is generally a grayish clay-brown which becomes somewhat lighter on the flanks. The chin, throat and belly are white. Tail is bi-colored with light under part and darker dorsal surface. The color of the ears is grey and there is a small black triangular patch at the tip. The soles of fore and hind feet are covered with coarse, long hairs that are yellowish brown in color.
Biological Features: It is nocturnal and starts its activities after sun set. Sometimes, it might be observed during the day also. It is solitary with an acute sense of hearing. European hare can run fast and even jump up to 3 meters high. During the day it rests under bushes with open eyes and flat ears. Diet of this hare consists of vegetative materials as roots, leaves, fruits and stems. Mating can take place in all seasons. Males fight severely in mating season. After a gestation period of about 42days, 3 to 5 young are born with open eyes. Young are covered with fur and could weigh between 100 to 140 gr. They remain with mother for about 1 month and become adult after 6 months. Carnivores as cheetahs, wild cats, foxes and birds of prey feed on this animal. Maximum Longevity in the wild is about 12.5 years.
Habitat, Distribution and Abundance: European hare lives in wide range of habitats and sometimes in farmlands. It is distributed in most parts of the country except northeastern areas and is abundant. Due to the decline in predator populations, European hare numbers have increased in recent years and have become a pest. It is only hunted in western parts of the country for food, therefore, in these parts populations have severely decreased.
Conservation Status: It is categorized as “Least Concern” (LC) by the IUCN due to wide distribution and high populations. Presently, there is no need for an immediate conservation plan.