گونه دلفین گوژپشت Backed Dolphin
نام فارسی: دلفین گوژپشت (دلفین خالدار، دلفین سربی)
نام علمی: Sousa Chinensis
نام انگلیسی: Indo, Pacific Hump, Backed Dolphin
دریافت مشاوره تخصصی رایگان
ویژگی‌های ظاهری گونه دلفین گوژپشت
بیشترین طول بدن این دلفین در نرها 2.8 متر و در ماده‌ها 2.6 متر است. طول باله سینه‌ای 30 سانتی‌متر، ارتفاع باله پشتی 15 سانتی‌متر و وزن به 280 کیلوگرم می‌رسد. جثه‌ای متوسط و استوانه‌ای شكل دارد. باله پشتی روی 1 برآمدگی گرد و گوژ مانند در قسمت میانی پشت بدن قرار دارد. این برآمدگی در نرها بزرگ‌تر و مشخص‌تر است. رنگ بدن خاكستری روشن تا صورتی است كه در برخی موارد خال‌هايی نيز روی آن مشاهده می‌شود. رنگ بدن ممكن است در سنين و مناطق مختلف متفاوت باشد. 31 تا 39 عدد دندان در نیم آرواره بالایی و 29 تا 38 عدد دندان در نیم‌آرواره پایینی دارد. با دلفین بینی بطری Tursiops aduncus اشتباه گرفته می‌شود که تفاوت در باله پشتی، رنگ و شکل سر به تشخیص صحیح کمک می‌کند.
ویژگی‌های زیستی گونه دلفین گوژپشت
دلفین گوژپشت اغلب اجتماعی و در دسته‌های كوچک 10 تایی و گاهی در دسته‌های 30–40 تایی در نزدیکی سواحل و يا دهانه رودخانه‌ها ديده می‌شوند. بچه‌های این دلفین بازيگوش‌اند و در برخی موارد همراه با دلفين بينی بطری در اطراف قايق‌ها شنا می‌کنند. هنگام شنا پشت گوژ مانند آنها معمولا از آب بيرون آمده و مشخص است. سرعت آن از دلفین بینی بطری کمتر است. در چند ثانیه‌ای که تنفس می‌کند، پوزه و قسمتی از قوز پشت از آب بیرون می‌آید. سپس به مدت 1 تا 5 دقیقه به زیر آب فرو می‌رود.
تغذیه دلفین خالدار: بیشتر از ماهی‌های ریز، اسكوئيدها و سخت‌پوستان تغذیه می‌كند. معمولاً هنگام شب در مناطق کم‌عمق به جستجوی غذا می‌پردازد.
تولیدمثل دلفین خالدار: پس از طی 11 تا 12 ماه دوره آبستنی، 1 بچه با طول حدود 1 متر و وزن 12 تا 14 کیلوگرم به دنیا می‌آورد. تا سن 1 تا 1.5 سالگی شير می‌خورد. سن رسیدن به بلوغ در نرها 13 و در ماده‌ها 10 سالگی است. هر 3 سال یکبار بچه به دنيا می‌آورد.
طول عمر دلفین خالدار: طول عمر آن حدود 40 سال است.
زیستگاه، پراکندگی و فراوانی گونه دلفین گوژپشت
زیستگاه این گونه نیز همانند بیشتر دلفین‌ها آب‌های گرم و کم عمق ساحلی در اقیانوس هند، آرام، دریای سرخ و خلیج فارس است. در مصب‌ها، خورها و جنگل‌های حرا نیز زندگی می‌کند. دلفین گوژپشت در ایران در آب‌های خلیج فارس و دریای عمان بارها مشاهده و یا به گل نشسته است. در حال حاضر بیشترین جمعیت این گونه در آب‌های اطراف جزیره قشم، جزایر چهارگانه منطقه حفاظت شده مند در استان بوشهر و خور موسی در استان خوزستان مشاهده می‌شود.
وضعیت حفاظتی گونه دلفین گوژپشت
در زمره گونه‌های در معرض خطر انقراض سازمان حفاظت محیط زیست، در فهرست سرخ IUCN در طبقه نزدیک به تهدید (NT) و در پیوست I کنوانسیون CITES قرار دارد.
طبقه بندی گونه دلفین گوژپشت
سایر اعضای این خانواده را بشناسیم
زیر راسته نهنگ‌های دندان‌دار
- گونه دلفین گوژپشت
- گونه دلفین یونس
- گونه دلفین بینی بطری هندی
- گونه دلفین بینی بطری معمولی
- گونه دلفین سیاه
- گونه دلفین معمولی پوزه‌دار
- گونه دلفین راه راه
- گونه دلفین فرفره
- گونه دلفین دندان ناصاف
- گونه دلفین فریزر
- گونه دلفین قاتل کوتوله
External Features: Maximum TL 2.8 m in males and 2.6 m in females. FL 30 cm, DL 15 cm, and W up to 280 kg. This dolphin is medium-sized and cylinder-shaped. Dorsal fin is placed on a round hump in the middle part of the back. The hump is more visible in males. Body is grayish or pinkish white and is occasionally spotted. Skin color may change with age. There are 31 to 39 teeth in each upper tooth row and 29 to 38 in each lower row. They are most likely to be confused with bottlenose dolphins Tursiops aduncus. Differences in dorsal fin shape, head shape and color can be used to distinguish between the two species.
Biological Features: This sociable dolphin lives in small groups (containing fewer than 10 individuals and occasionally up to 30-40) in coasts or river mouths. Calves are playful and sometimes are seen, with bottlenose dolphins, alongside ships. The humped back emerges from the surface while swimming. Indo-pacific hump-backed dolphins mostly prey upon small fish, squids, and crustaceans. After a gestation period of 11 to 12 months, a one-meter calf, weighing 12 to 14 kg, is born. The calf is milked for 1 to 1.5 years. Female dolphin become mature at 10 years old, while the males become mature at 13 years old. The female gives birth to one calf every three years. Longevity is 40 years.
Habitat, Distribution and Abundance: Lives in warm temperate and shallow coastal waters in Indian Ocean, south western Pacific Ocean, Red Sea and Persian Gulf. They often enter rivers, estuaries and mangroves. It has been observed or stranded several times in Persian Gulf and Oman Sea. Nowadays, most observations of this species in Iran are from around Qeshm Island, Mond protected area and Khur Musa in Khuzestan province.
Conservation Status: This dolphin is considered in risk of extinction by DoE. CITES has listed it in appendix I and the IUCN has categorized it as “Near Threatened” (NT).