مراسم عروسی قوم کرد

کردها اکثراً با خویشاوندان خود ازدواج می‌کنند. عقد پسرعمو و دخترعمو در میان کردها بسیار رایج است. از شرایط معمول زناشویی گرفتن شیربها از خانواده داماد است که در گذشته شامل احشام، باغ، ملک یا پول نقد بوده‌است. امروزه چنین رسمی تقریباً از میان رفته‌است. یکى از ویژگى‌هاى عروسى در بین کردهاى عشایر، شب‌نشینى سنتى است که پیش از برگزارى جشن اصلى عروسى ترتیب داده مى‌شود. این شب‌نشینى‌ها تا سال‌هاى اخیر بسته به بضاعت مالى خانواده‌هاى عروس و داماد بین 3 تا 7 شب ادامه داشت، اما امروز به دلایلى به 1 الى 2 شب و گاهى به سه شب یا بیشتر محدود شده است.

عروسی کردها

مراسم عروسی در کردستان حداقل در 3 روز جشن گرفته می‌شود در این مدت کردها مرتب در حال رقص و پایکوبی هستند. مراسم شوگر (شبگرد) یک شب قبل از عروسی انجام می‌شود. در این شب به صورت مفصل از مهمانان پذیرایی می‌شود.

ژن به ژنه

یکی دیگر از انواع ازدواج‌های مرسوم در کردستان ازدواج ژن به ژنه است. یعنی خانواده‌ای با دادن دختر خود به پسر خانواده دیگر دختر آن خانواده را به عقد پسرشان در می‌آورند و مشترکان یک جشن عروسی برگزار می‌کنند. از این رو هزینه‌های جشن عروسی بین 2 خانواده تقسیم می‌شود. همچنین گاهی اوقات چنین ازدواج‌هایی به خصومت و عداوت دو خانواده پایان می‌دهد.

دریافت مشاوره تخصصی رایگان

مراسم عروسی در کردستان

- خواستگارى
وقتى پسرى می‎خواهد با دختری ازدواج کند موضوع را با خانواده خود در میان می‌گذارد. اعضای خانواده درباره دختر و خانواده‌‏اش تحقیق می‌کنند و فردى را براى گرفتن وقت خواستگارى به طور محرمانه به خانه عروس می‌‏فرستند. اگر خانواده عروس راضى به این وصلت باشند وقتى را تعیین می‌‏کنند. در وقت تعیین شده پدر و عمو و دایى و ملاى محل و چند نفر از همسایگان و خویشاوندان به خواستگارى دختر می‌‏روند.

- شیرینى‌خوران
در این روز که یک هفته پس از خواستگارى انجام می‌شود، اقوام داماد در خانه داماد و اقوام عروس در خانه عروس جمع می‌‏شوند. پس از مدتى که در خانه داماد به رقص و پایکوبی پرداختند به خانه عروس می‌‏روند و در منزل عروس به رقص و پایکوبى می‌پردازند و پس از پذیرایی با چاى و شیرینى، عروس و داماد حلقه نامزدى را به دست یکدیگر می‌کنند و به این ترتیب مراسم شیرینى‌خوران تمام می‌شود.

- پاگشایی
در مراسم پاگشایى، خانواده عروس خانواده داماد و نزدیکان او را براى شام یا ناهار دعوت می‎کنند. پس از صرف غذا، داماد با اجازه پدر عروس به اطاق خانم‌ها می‌رود و روبروى عروس می‌‏نشیند و هدیه‌‏اى به او می‌دهد.

- عقدکنان
روزى را براى مراسم عقد تعیین می‌کنند که با حضور سردفتر و چهار نفر شاهد و نزدیکان انجام می‌شود.

- لباس بریدن
در روزى معینى عده‌‏اى از زنان خانواده عروس و داماد به مغازه پارچه فروشى براى تهیه لباس عروس می‌‏روند و پارچه‌‏هایى را انتخاب می‌کنند و به خیاط می‌دهند تا براى عروس لباس تهیه کند.

- حنابندان و شوگر
شب قبل از عروسى یا صبح روز عروسى مراسم حنابندان که در کردى «خانه به نان» گفته می‌شود برگزار می‌گردد. در حنابندان دختران دم بخت، قوم و خویشان و دوستان عروس شرکت می‌کنند. در صبح روز عروسى، عروس را به حمام می‌‏برند و پس از آمدن به خانه به حنا بستن به دست و پاى عروس مشغول مى‏شوند. عروس ابتدا امتناع مى‏کند. اما با هدایایى که مادر شوهرش به او می‌‏دهد رضایت می‌دهد. در حین حنا بستن عده‏اى از زنان دایره و دف مى‏زنند.
در این شب که در خانه عروس حنابندان است در خانه داماد شوگر (شب گرد) برپا است. در شب شوگر مدعوین داماد را از منزل خود به منزل عروس می‌‏برند و در آنجا عروس و داماد با هم می‌‏رقصند و مردم براى آن‌ها شاد باش می‌‏دهند. هر کس به میل خود پولى به نوازندگان می‌‏دهند.

- عروسی
در روزهاى قبل از عروسى کارت‏‌هاى دعوت را توزیع می‌کنند مراسم عروسى بعدازظهر برگزار می‌‏شود و عده‌‏اى از جوانان براى شب‌نشینى دعوت می‌‏شوند. تمام مدعوین براى ناهار روز بعد نیز دعوت می‌شوند. پس از رقص عروس و داماد در منزل عروس، مهمانان به منزل داماد بر می‌‏گردند و تا صبح به تفریح می‌‏پردازند. در این روز یک ساعت مانده به ظهر مهمانان با ساز و دهل به خانه عروس می‌روند تا جهاز او را بیاورند. جهاز عروس که شامل وسایل منزل و هدایایى براى داماد، پدر، مادر، خواهر و برادر او است تحویل مادر داماد مى‏شود.
پس از صرف ناهار، جهت آوردن عروس حرکت می‌‏کنند و در خانه عروس مدتى به رقص و پایکوبى مى‏پردازند.
سپس برادر داماد به داخل منزل عروس رفته و پیش عروس می‌‏رود و کمرش را می‌بندد و عروس را آماده حرکت می‌‏نماید برادران عروس دست عروس را می‌‏گیرند و عروس از پدر و مادر خود خداحافظى می‌‏کند و با پاى پیاده یا با اتومبیل تزئین شده به خانه داماد آورده می‌‏شود.
نزدیک خانه، داماد به استقبال عروس می‌‏رود و عطر بر سر او می‌‏پاشد و سپس به منزل بر می‌گردد. در جلو در منزل، مادر داماد مقدارى نقل و نبات و سکه بر سر عروس خود می‌‏پاشد. پس از وارد شدن عروس به خانه داماد، عروس و داماد وارد حلقه رقص و پایکوبى مى‏شوند. عروس و داماد پس از ورود به محل برگزارى مراسم، وارد حلقه رقص شده و طبق یک سنت دیرینه هر یک به نوبت سر چوبى را در دست مى‌گیرند و در حالى که جمع زیادى از دختران و پسران آنان را همراهى مى‌کنند، دقایقى به آرامى به پایکوبى مى‌پردازند. با رقص عروس و داماد، مبالغ هنگفتى از محل شاباش‌ها نصیب نوازندگان مى‌شود.

- پس از عروسی
پس از عروسى تا 3 روز ناهار و شام از طرف خانواده عروس به منزل داماد فرستاده می‌‏شود. پس از 3 روز مراسمى برگزار می‌گردد که در آن زنان دعوت شده از دو خانواده به خانه داماد می‌آیند و هدایایى را براى عروس و داماد می‌آورند. با پایان یافتن جشن عروسى و پس از گذشت یک هفته، کلیه دعوت‌شدگان دو طرف به استثناى مردان و پسران، در منزل داماد جمع مى‌شوند و با برگزارى مراسم دیگرى که گستردگى مراسم شب‌نشینى و عروسى را ندارد، هدایاى خود را که عمدتاً شامل پول نقد است به عروس و داماد اهداء مى‌کنند. این هدایا که در اصطلاح محلى «هفته» گفته مى‌شود با هدف کمک به تشکیل زندگى جدید زوج‌هاى جوان و جبران هزینه‌هاى عروسى آنان ارائه مى‌شود.

فرهنگ کردی را در قالب‌های زیر می‌توان بررسی نمود

- فرهنگ ادبیات عامه و فولکلور کردی
- جشن‌ها و آئین‌های کردی
- عروسی کردی
- موسیقی و رقص کردی

از سایت irsanat.com به عنوان منبع بخشی از محتوای این صفحه استفاده شده است.