جایگاه ایران در جغرافیای جانوری جهان

همانطور که اشاره شد، ایران به لحاظ تقسیم‌بندی جغرافیای جانوری در منطقه پالئارکتیک-Palaearctic جای می‌گیرد. این منطقه که شامل نوار ساحلی شمالی قاره آفریقا، همه قاره اروپا، خاورمیانه، کشورهای آسیای میانه تا شرق دور، بخش شمالی کشور چین، شبه جزیره کره و ژاپن می‌شود در حدود 2000 گونه پروانه را در خود جای داده است که سهم ایران از این تعداد در حدود 400 گونه پروانه است که با توجه به مساحت ایران رقم قابل توجهی است.

کشور ما به دلیل جایگاه ویژه جغرافیایی خود مانند پلی ارتباطی میان قاره آفریقا، اروپا و آسیا بوده که از همه این مناطق تأثیر گرفته است. منطقه ما در طول دوران‌های مختلف زمین‌شناسی و طی میلیون‌ها سال تحت تأثیر جریانات آب و هوایی مختلفی قرار گرفته و در این میان، اعصار مختلف یخبندان، که آخرین آن‌ها در حدود 10,000 سال پیش به پایان رسید، تأثیر ویژه‌ای برای پراکنش گونه‌های مختلف جانوری در محدوده کشور ایران داشته است.

از آنجایی که مرز جنوبی گسترش سرما و یخبندان در این دوران به مرزهای شمالی کشور ما رسیده است، بسیاری از گونه‌ها برای ادامه حیات به عرض‌های جنوبی‌تر یعنی مناطق داخلی فلات ایران مهاجرت کرده‌اند. در این راه بسیاری از انواع نابود و بسیاری نیز خود را با شرایط جدید وفق داده و تبدیل به گونه‌های جدیدتری شدند. با فروکش کردن یخ‌های عصر یخبندان و گرمتر شدن مناطق واقع در عرض‌های پایین‌تر، بسیاری دیگر نابود و برخی از گونه‌ها نیز اقدام به مهاجرت به مناطق شمالی‌تر نموده و آن گونه‌های جانوری که قادر به تطابق خود با شرایط جدید بودند با تغییراتی که در ساختار ژنتیکی‌شان پدید آمد به طور دائمی در این مناطق باقی ماندند.

امروزه بسیاری از بازماندگان این مهاجرت‌ها همان گونه‌های اندمیک یا بومی ایران هستند که در هیچ جای دیگری جز کشور ما یافت نمی‌شوند. در تصویر زیر سیمای طبیعی ایران در جهان بازنمایی شده است.

دریافت مشاوره تخصصی رایگان