عوامل درونی در تغییر شکل زمین
مجموعه فرآیندهایی که باعث تغییر شکل فیزیکی سنگ‌ها و ایجاد ساخت‌های مختلف در آنها می‌شود، به فرآیندهای ساختمانی موسوم است. بر اثر عملکرد این فرآیندها، ساخت‌های (ساختارهای) متنوعی در پوسته زمین ایجاد می‌شود.
فشار و دما از عوامل اصلی دگرگونی‌اند. این دو عامل در فرآیندهای ساختمانی در پوسته زمین نیز اهمیت اساسی دارند. سرعت انجام واکنش‌ها عامل سوم مؤثر در فرآیندهای ساختمانی است. بنابراین در این فرآیندها همواره اثر عوامل سه‌گانه فشار، دما و زمان بررسی می‌شود. چون نحوه اثر این عوامل عموماً به طور مستقیم در طبیعت قابل مشاهده نیست، آن‌را با مدل‌هایی کمابیش مشابه با حالات طبیعی در آزمایشگاه بررسی می‌کنند.
عوامل متعددی باعث ایجاد شکل کنونی زمین شده‌اند، اما در میان این عوامل، نیروهای درونی زمین که باعث تشکیل کوه، دره، آبشار، آتشفشان و یا اقیانوس می‌شوند، دارای مقیاس تأثیرگذاری وسیعتری هستند. بر اثر نیروهای درونی زمین اشکال ساختمانی مانند چینها و گسلها رسماً باعث تغییر شکل زمین می‌شوند و در یک مقیاس جهانی نیز زمین ساخت ورقه‌ای می‌تواند رشته‌کوه‌ها و یا اقیانوس‌ها را ایجاد و یا حذف کند. با توجه به اینکه پدیده‌های ساختمانی را در هر مقیاسی (میکروسکوپی تا جهانی) میتوان مشاهده کرد لذا، شاید بتوان گفت که در تمام نقاط ایران این اشکال را خصوصاً در سنگهای رسوبی میتوان مشاهده کرد.
علاقه‌مندان به زمین‌شناسی و راهنمایان طبیعت گردی، می‌توانند برای اطلاعات بیشتر در این زمینه، مباحث زیر را نیز دنبال کنند.
1) آشنایی با نقش عوامل درونی در تغییر شکل زمین
2) آشنایی با زمین لرزه و نحوه تشکیل آن و پراکندگی زلزله ها در جهان و عمق های کانون زلزله ها
3) آشنایی با نظریه زمین ساخت ورقه ای
دریافت مشاوره تخصصی رایگان