گونه دلفین یونس Risso's Dolphin
نام فارسی: دلفین یونس (دلفین ریسو)
نام علمی: Grampus griseus
نام انگلیسی: Risso's Dolphin
دریافت مشاوره تخصصی رایگان
ویژگی‌های ظاهری گونه دلفین یونس
طول بدن این گونه از دلفین های ایران تا 3.8 متر و وزن 350 تا 500 کیلوگرم است. جثه‌ای بزرگ دارد. خصوصیت ظاهری بارز آن چین عمودی در جلوی سر (ملون) و نداشتن پوزه است. باله سينه‌ای بلند و خمیده و باله پشتی بلند و داسی شكل است. رنگ بدن خاكستری مايل به آبی است كه با بالا رفتن سن به سفيدی می‌گراید. معمولا روی پوست بدن پوششی از خطوط و لکه‌های سفید دارد که بهترین ویژگی برای شناسایی در دریا است. زیر گلو تا زیر شکم سفید و رنگ باله‌ها نسبت به دیگر اعضای بدن تیره‌تر است. در آرواره پایین 2 تا 7 جفت و در آرواره بالا معمولا بدون دندان و یا گاهی 1 تا 2 جفت دندان دارند. با آنکه به راحتی در دریا قابل شناسایی است ولی گاهی از فاصله دور به دلیل وجود باله پشتی بلند با دلفین بینی بطری Tursiops aduncus و نهنگ کُشنده‌نما Pseudorca crassidens اشتباه گرفته می‌شود که به دلیل رنگ بدن و فرم سر قابل تمایز است.
ویژگی‌های زیستی گونه دلفین یونس
گونه دلفین ریسو اغلب اجتماعی است و در دسته‌های کوچک تا متوسط (10 تا 100تایی) ديده می‌شود ولی گروه‌های 4,000 تایی نیز گزارش شده است. اغلب در آب‌هایی که بیشتر از 180 متر عمق دارد، مشاهده می‌شود. بازيگوش است و در برخی موارد در اطراف قايق‌ها ديده می‌شود. این دلفین معمولا به آرامی در سطح آب حرکت می‌کند. گاهی بسیار پر انرژی می‌شود به طوری‌که بدن با پرش کاملا از آب خارج می‌شود.
تغذیه دلفین ریسو: بیشتر از سخت‌پوستان و سرپایان تغذیه می‌کند، اما به نظر می‌رسد که اسکوییدها را بیشتر ترجیح می‌دهد.
تولیدمثل دلفین ریسو: طول دوره بارداری 13 تا 14 ماه است و تنها 1 بچه به طول 1 تا 1.5 متر به دنيا می‌آورد.
طول عمر دلفین ریسو: طول عمر این دلفین حداقل 35 سال است.
زیستگاه، پراکندگی و فراوانی گونه دلفین یونس
در آب‌های عمیق و گرم دنيا پراكنش دارد. در ایران از سواحل دریای عمان گزارش شده است. تاکنون در نزدیکی چابهار، شرق شهرستان جاسک و آخرین بار در سال 1389 در خور مرکزی شهر جاسک به گل نشسته است. در حال حاضر اطلاعات چندانی از وضعیت جمعیتی این گونه در دست نیست.
وضعیت حفاظتی گونه دلفین یونس
در زمره گونه‌های در معرض خطر انقراض سازمان حفاظت محیط زیست، در فهرست سرخ IUCN در طبقه کمترین نگرانی (LC) و در پیوستII کنوانسیون CITES قرار دارد.
طبقه بندی گونه دلفین یونس
سایر اعضای این خانواده را بشناسیم
زیر راسته نهنگ‌های دندان‌دار
- گونه دلفین گوژپشت
- گونه دلفین یونس
- گونه دلفین بینی بطری هندی
- گونه دلفین بینی بطری معمولی
- گونه دلفین سیاه
- گونه دلفین معمولی پوزه‌دار
- گونه دلفین راه راه
- گونه دلفین فرفره
- گونه دلفین دندان ناصاف
- گونه دلفین فریزر
- گونه دلفین قاتل کوتوله
External Features: TL up to 3.8 m and W 350-500 kg. Risso’s dolphin has a large body. A considerable external feature of this dolphin is the lack of a pointed beak due to the vertical positioning of melon. The flippers are long and bended and the dorsal fin is long and falcate. The body is bluish gray and lightens as the dolphins grow older. They are typically covered with white scratches and spots which is the best identification characteristic. Throat and belly are white and fins are the darkest parts of the body. There are 2 to 7 pairs of teeth in the lower jaw and the upper jaw either has no teeth or only 1 or 2. Risso’s dolphins are generally easy to identify when seen at close range, but from a distance they may be confused with bottlenose dolphin Tursiops aduncus and false killer whale Pseudorca crassidens which are distinguishable by body color and head shape.
Biological Features: Risso’s dolphins are usually sociable and are seen in small to moderate groups of 10 to 100, but groups of up to 4000 have been reported. They are playful and sometimes are observed alongside ships. They generally move calmly on the surface of the water. Sometimes, they seem especially energetic and leap their whole body out of water. This dolphin feeds on crustaceans and cephalopods but preferably squids. Gestation period is 13 to 14 months which leads to the birth of one calf with 1 to 1.5 m long. Longevity is at least 35 years.
Habitat, Distribution and Abundance: This dolphin is found in the world’s deep warm waters. It is likely to be found in the Oman Sea in Iran. So far, stranded near Chabahar, east of Jask County, and the last time in 2010 in the central creek of Jask city. There is no information available on the population of Risso’s dolphins in Iran.
Conservation Status: Although considered at risk of extinction by DoE, this dolphin is categorized “Least Concern” (LC) by the IUCN and is a CITES appendix II species.