تاریخچه کوچنشینی در ایران
ایران بنا به موقعیت جغرافیایی خاص خود و همجواری با اقوام کوچنشین، بویژه از سمت شمال و شمال شرقی پذیرای کوچنشینان بوده و از اینرو یکی از مهمترین مناطق کوچنشین در جهان محسوب میشود.
نخستین اشارات تاریخی مربوط به هزاره اول قبل از میلاد است که در این دوره سرزمینی وسیع که بعدها ایران نامیده شد، مورد هجوم اقوامی که از شمال به حرکت درآمدهاند، قرار گرفت. این قبایل در آغاز ورود به این کشور دامدار بودند و به پرورش اسب میپرداختند به طور کلی سابقه کوچنشینی در ایران به بیش از 8,000 سال پیش میرسد و آثار بهدستآمده در جنوب غربی ایران موید این مطلب است
کوچنشینی در طول زمانهای مختلف
نباید فراموش کرد که قدمت کوچنشینی در مناطق مختلف جهان متفاوت است. زندگی کوچنشینی در طول تاریخ بیشتر در مناطق نیمهخشک و حواشی مناطق قابل کشت بوجود آمده است و با گذشت زمان و اهلیکردن حیوانات به ویژه حیوانات بارکش و افزایش قدرت کوچنشینان موجب بستهشدن نطفه امپراطوریهای بزرگ از زمان مادها تا قبل از اسلام در کشور گردید.
بعد از اسلام نیز اغلب کوچنشینان در ایران سرنوشت حکومتها را در دست داشتند که سلجوقیان، تیموریان، صفویان، ترکمانان، افشاریان، زندیان و قاجاریان از آن جمله هستند.
ولی در سده اخیر ورود فرهنگ بیگانه و گسترش سرمایهداری، نیاز به بازار مصرف برای ورود کالاهای مصرفی، رفاه طلبی، عافیت طلبی و … باعث از هم پاشیدگی زندگی کوچنشینی و تضعیف این قشر تاثیرگذار در ایران شده است.
وضعیت فعلی کوچنشینان ایران
امروزه سهم جمعیت کوچنشین کشور در مقایسه با یکجانشین کمتر از 2% است. همچنین نتیجه کاوشها در جنوب غربی ایران نشان میدهد که انسان در حدود 8,000 سال پیش در حالیکه فقط به پرورش بز مشغول بود به طور موقت بخشی از سال را (فصل زمستان) در این منطقه میگذرانده است، بنابراین درباره سابقه کوچنشینی در ایران با توجه به موقعیت جغرافیایی و خصوصیات طبیعی حاکم بر این سرزمین نمیتوان اظهار نظر قطعی ارائه کرد، اما باید گفت ایران کشوری است که از گذشته تاکنون با کوچنشینی آشنا بوده و علیرغم کاهش تعداد کوچنشینان در مقایسه با جمعیت یکجانشین، جامعه کوچنشین در کنار شهرنشینان و روستانشینان، سومین جامعه پذیرفته شده در ایران به شمار میروند. ضمن اینکه آنها علیرغم ارتباط با یکجانشینان دارای اقتصاد منحصر به خود و جدای از آنها هستند.
در ارتباط با کوچ عشایر موضوعات زیر مورد بررسی قرار میگیرند
- انواع کوچ
- زمان کوچ
- ایل راه
- تاریخچه کوچنشینی در ایران
دریافت مشاوره تخصصی رایگان