لباس محلی زنان بختیاری

به نظر می‌رسد که پوشاک زنان بختیاری، برعکس پوشاک مردانه، در طول زمان تغییرات کمی را حداقل در شکل ظاهری و ترکیبی به خود پذیرفته است. برای تهیه پوشاک زنان بختیاری، پارچه‌های رنگارنگی را که در کارخانه تهیه شده را از دکاندارهای روستاها می‌خرند و خود زنان آن را می‌بُرند و می‌دوزند.
پوشیدن لباس محلی بختیاری برای یک زن غریبه ممنوع است. پوشاک زنانه مانند پوشاک مردانه از لباس‌های با دوخت راسته ترکیب می‌شود، کناره بریده پارچه‌ها تو گذاشته شده است و به هم پیوستگی‌ها در کناره‌های برگشته انجام می‌گیرد.

پوشش سر زنان بختیاری

- زن بختیاری به گیسوان خود لچک می‌بندد که از یک نوار مخمل سبز پررنگ یا اناری 40 سانتی‌متر در 12 سانتی‌متر تشکیل شده است و روی سر و گوش‌ها را می‌پوشاند. به آن یکپارچه از هر نوعی دوخته شده که تا پس گردن می‌رسد. درون نوار با این پارچه آستردوزی شده و لبه بیرونی آن با قطعات کوچک شیشه‌ای (منجوق، الماس‌نما) مزین شده است که این‌ها روی مخمل، به شکل گل‌های دوخته شده‌اند. در گوشه‌‌های آزاد آن هم 2 عدد بند دوخته شده است که در زیر چانه به هم گره می‌خورد. به لچک، می‌نا وصل می‌شود.

- می‌نا توری است به طول 2 تا 5 متر و عرض 1 متر از یک پارچه سبک (بیشتر از پارچه های نایلونی) کمابیش توری و شفاف با رنگ زنده، برای اینکه این قطعه از لباس را در محل خود قرار دهند، آن را با وسایلی مثل سنجاق در جهت طول به پشت لچک می‌بندند، به نحوی که قسمت تزیینی لچک بیرون بماند. سپس گوشه توری از جلو می‌گذرد و شانه را می‌پوشاند، از زیر گلو رد می‌شود که سینه را پنهان کند و دور صورت را قاب می‌کند بدون اینکه آن‌را پنهان نماید. غالباً زن‌های بختیاری کلیدهای خودشان را به انتهای گوشه می‌نا می‌بندند و یا پول خودشان را در گوشه این می‌نا می‌گذارند و گره می‌زنند که روی سینه آویزان می‌شود.

- زنان بختیاری در سوگواری‌ها و عزاداری‌ها به جای لچک و می‌نا از پارچه سیاهی به طول 1 متر و عرض 75 سانتی‌متر که سبز یا قرمز است، استفاده می‌کنند که نام آن کولوکی است.

دریافت مشاوره تخصصی رایگان

پوشش محلی زنان بختیاری

- متداول‌ترین الگوی پوشاک زنانه که روی دوش‌ها تکیه می‌کند، جوو، پیراهن بلندی است که تا روی زانوها پایین می‌آید و دارای آستین‌های بلند و دوخت راسته است. کالبد این پیراهن از 6 نوار عمودی (3 نوار در جلو و 3 نوار در عقب) تشکیل شده است و به آن‌ها، در کنار آن، 2 مثلث شکاف‌دار اضافه می‌شود که گشادی پایین پیراهن را به وجود می‌آورد. در جلوی این پیراهن شکافی عمودی به طول 20 سانتی‌متر وجود دارد که از یقه شروع می‌شود و امکان شیر دادن به کودک را فراهم می‌کند. طول آستین‌ها که به تنه پیراهن متصل شده‌اند، با یک درز دوخت بسته شده‌اند و در مچ‌ها تنگ‌تر می‌شوند.

- الگوی دیگر لباس زنان از یک بالاتنه (پیراهن) و یک دامن تشکیل شده است. بالاتنه از 2 مربع پارچه‌ای درست شده است که روی شانه‌ها و در پهلوها به‌هم دوخته شده‌اند و دامن به زیر این بالاتنه وصل می‌شود که چین‌های زیادی دارد. زنان بختیاری روی این پیراهن جلیقه‌ای می‌پوشند و اگر هوا سرد باشد، کلجا، روی آن می پوشند که کت راسته و کوتاهی است که جلوی آن باز و آستین‌های بلند دارد و به طور کلی دارای رنگ‌های تیره است.
- تومبون زنانه، دامن بلند و چین‌داری است که روی جوو پوشیده می‌شود که از آن خیلی بلندتر است. این تومبون از پارچه‌ای به طول 8 تا 10 متر تشکیل شده و 2 سر عرضی آن به هم آمده و با یک درز دوخته شده است. در بالا بند تنبانی از لیفه می‌گذرد که فراخی آن را در کمر جمع و پارچه را چین‌دار می‌کند. معمولاً از پارچه‌های پنبه‌ای محکم و نرم مثل کردی و چیت استفاده می‌شود. رنگ‌های مسلط عبارتند از : آبی، سبز، قرمز و این پارچه‌ها ساده یا گلدار هستند. زن‌ها در زیر تومبون، زیرشلواری می‌پوشند که تا سر مچ پاها پایین می‌آید.

پاپوش زنان

زن‌ها نیز مثل مردها از گیوه و کفش‌های لاستیکی استفاده می‌کنند. منتها چون در بیشتر مواقع در زیر سیاه چادر مسکونی خود، یعنی جایی که کارهای روزمره‌شان را انجام می‌دهند، هستند، لذا بیشتر مواقع پابرهنه بوده و فقط هنگام بیرون رفتن، کفش می‌پوشند.

در ارتباط با ایل بختیاری از قوم لر به مباحث زیر می‌پردازیم:

- تاریخچه ایل بختیاری
- چگونگی تقسیم‌بندی ایل بختیاری
- پراکندگی ایل بختیاری
- شیوه زندگی ایل بختیاری
- پوشاک مردان بختیاری
- پوشاک زنان بختیاری
- پوشاک کودکان بختیاری
- موسیقی بختیاری
- رقص‌های محلی بختیاری
- مبارزان و اسطوره‌های بختیاری
- کوچ ایل بختیاری