چوب بازی و دستمال بازی
چوب بازی نوعی موسیقی رزمی است که در آن مردان در رزمی نمایشی در میدان، گاهی به حمله و تهاجم و دفاع در برابر یکدیگر قرار میگیرند. در واقع میتوان ریشه چوب بازی را در رقصهای میدانی مردان ایران باستان یافت، که خود تمثیلی از جنگ است، آن هم جنگی نمایشی.
به لحاظ طبقهبندی، چوب بازی یکی از انواع اصلی و مهم موسیقی بختیاری است و مقامی کاملاً مشخص و شناخته شده به حساب میآید. در تشخیص ماهیت، ساختار و حتی شیوهی اجرای آن 2 نشانه مهم قابل ذکر است:
- اول اینکه موسیقی چوببازی مخصوص کرنا و دهل است و تبعیت تمامی نغمات و الحان آن از یک ریتم، میزان و متر مشخص است.
- مشخصه دیگر و فرعی این مقام، تعلق آن به فضای باز است. زیرا صدای پرحجم و پر طنین کرنا و دهل در فضای بسته خوشایند نیست و اصولاً نوای دهل و کرنا و مقام و بازی چوب بازی، تمرینی برای میدان رزمآوری است.
دریافت مشاوره تخصصی رایگان
دستمال بازی
دستمال بازی بختیاری که در تقابل بزمی این موسیقی قرار میگیرد، علیرغم غنایی بودنش، نوعی ابهت خاص در انسان ایجاد میکند. مردان در صفهای دایرهای شکل با دستمالهای رنگارنگ و تکان دادن دست و پا و جلو و عقب رفتن، در محیط یک دایره فرضی میرقصند و هر کس که قدرت تحمل رقص بیشتری را داشته باشد، مورد تشویق تماشاگران قرار میگیرد.
این نوع موسیقی و رقص سرشار از روح همبستگی است. آهنگهای شادی که به دواللی معروف هستند بسیار طربانگیز بوده و خوانندگانش معمولاً زنان و به ندرت مردها هستند. این آهنگ به انواع مختلف همچون: گل ای گل، حنا حنا، المان المان و شیرین شیرین تقسیم میشوند.
سبکهای موسیقی محلی بختیاری
توشمالها
چوب بازی
سوارکاری
مقام گاه گریو