گونه خفاش میوه‌خوار Egyptian Rousette
نام فارسی: خفاش میوه‌خوار مصری
نام علمی: Rousettus aegyptiacus
نام انگلیسی: Egyptian Rousette
ویژگی‌های ظاهری گونه خفاش میوه خوار
طول سر و بدن این خفاش 118 تا 148 میلی‌متر، طول ساعد 84 تا 99 میلی‌متر، طول دم 8 تا 19 میلی‌متر و وزن 100 تا 170 گرم است. بزرگ‌ترین خفاش و تنها خفاش میوه‌خوار ایران است. دارای صورتی روباه مانند، دم بسیار کوتاه و پرده‌های میان‌رانی تحلیل رفته است. انگشت دوم دارای چنگال (ناخن). فاقد گوشک است و لبه‌های گوش به هم می‌رسند. رنگ بدن در پشت خاکستری تیره تا قهوه‌ای و در سطح شکمی اندکی روشن‌تر است. نرها در ناحیه گلو غدد ترشح کننده مواد بو دار دارند و موهایشان سیخ است. چشم‌های درشتی دارند که برای دید در شب مناسب است. دو ریختی جنسی وجود دارد و نرها از ماده‌ها بزرگ‌تر هستند.
ویژگی‌های زیستی گونه خفاش میوه خوار
خفاش میوه‌خوار مصری شب فعال است و فعالیتش هنگام طلوع و غروب به اوج می‌رسد. کلنی‌ها معمولا از 50 تا 500 فرد تشکیل می‌شود اما در مواردی تا 3 هزار فرد هم گزارش شده است. در برخی مناطق، مهاجرت ارتفاعی دارد. برای جهت‌یابی با زبان کلیک‌های شنیداری تولید می‌کند. پروازشان مستقیم و شبیه پرواز کلاغ است.خفاش‌های میوه‌خوار به صورت منظم در یک منطقه مشاهده نمی‌شوند. به مجردی که میوه‌ها تمام می‌شود محل را ترک می‌کنند. گاهی اوقات فاصله محل استراحت تا محل تغذیه به 15 کیلومتر می‌رسد. بال‌های بلند و باریک، آنها را قادر ساخته تا فواصل طولانی را طی نمایند. در جزیره قشم زمانی که خرماها می‌رسند، این خفاش‌ها بیشتر مشاهده می‌شوند. باغداران محلی برای جلوگیری از خسارت خفاش‌ها، خوشه‌های خرما را با تورهای ماهی‌گیری می‌پوشانند. همه ساله تعدادی از این خفاش‌ها در تورها گرفتار شده و تلف می‌گردند.
تغذیه خفاش میوه‌خوار مصری: از میوه‌های بسیار رسیده و نرم مانند خرما، انجیر، زردآلو، مرکبات و سیب تغذیه می‌کند. ظاهرا در ایران میوه کُنار (Ziziphus) نیز مصرف می‌کند. معمولاً غذا را با استفاده از حس بویایی تشخیص می‌دهند. غالباً بخش‌های رسیده میوه را در دهان له کرده، شیره و قسمت‌های نرم آن را می‌خورند و تفاله و هسته آن را تُف می‌کنند. مدفوع این خفاش‌ها اکثر اوقات قرمز رنگ است. آنها در جستجوی غذا گاهی از شاخه درختان بالا می‌روند.
تولید مثل خفاش میوه‌خوار مصری: محل زادآوری آنها در ایران مشخص نیست ولی با توجه به تورم پستان‌‌ها و بیضه‌ها و همچنین مشاهده بچه‌ها به احتمال زیاد در ایران تولیدمثل می‌کنند. در تمام فصول قادر به تولیدمثل هستند. ولی غالباً زمستان جفت‌گیری می‌کنند. چندهمسر است و سالی 1 یا 2 بار تولیدمثل می‌کند. آبستنی نزدیک به 4 ماه طول می‌کشد و هر بار 1 نوزاد به دنیا می‌آورد. مادر چندین روز نوزاد را با خود حمل می‌کند ولی مدتی بعد آنها را در محل استراحت نگه می‌دارد.
طول عمر خفاش میوه‌خوار مصری: عمر آن در طبیعت به طور میانگین 9 سال است اما در اسارت تا 23 سال عمر می‌کند.
زیستگاه، پراکندگی و فراوانی گونه خفاش میوه خوار در ایران
این خفاش گونه‌ای منحصرا غارزی است و در مناطق خشک تا مرطوب یافت می‌شود. تا وقتی که غذای کافی و جای خواب مناسب داشته باشد، بردباری زیادی نسبت به شرایط زیستگاهی نامناسب نشان می‌دهد. در غارها، معادن متروک، ویرانه‌ها و قنات‌ها می‌خوابد. تا ارتفاع 4,000 متری از سطح دریا گزارش شده است. در ایران نسبتا فراوان است و در حاشیه جنوبی کشور از استان‌های بوشهر، فارس، کرمان، هرمزگان و سیستان و بلوچستان و همچنین جزیره قشم در خلیج فارس گزارش شده است.
پراکنش جهانی گونه خفاش میوه خوار
پراکندگی خفاش میوه‌خوار در دنیا در شمال آفریقا، غرب آسیا تا ترکیه، شبه جزیره عربستان، پاکستان است.
وضعیت حفاظتی گونه خفاش میوه خوار
این گونه از خفاش‌ها پراکندگی وسیعی دارد و فراوان است و به همین دلیل در فهرست سرخ IUCN در طبقه کمترین نگرانی (LC) قرار دارد. مزاحمت‌های انسانی در محل خوابگاه و سمپاشی غارها این گونه را تهدید می‌کند. باغداران به اشتباه آن را آفت می‌پندارند در حالیکه این گونه تنها از میوه‌های رسیده تغذیه می‌کند. مدیریت زیستگاه و حفاظت از خوابگاه‌های مهم آن ضروری است.
طبقه بندی گونه خفاش میوه خوار
سایر اعضای این خانواده را بشناسیم
از این خانواده تنها همین 1 گونه در ایران زندگی می‌کند.
زیر راسته خفاش‌های بزرگ
- گونه خفاش میوه‌خوار
External Features: HB 118-148 mm, FA 84-99 mm, T 8-19 mm, W 100-170 gr. Largest bat and the only fruit bat of Iran, with a fox-like face, very short tail and reduced interfemural membrane. Second finger clawed. Tragus absent and ear margin complete. Dorsal fur grey to brown, slightly paler ventrally. Males have scent glands on the throat area that make hairs erect. Eyes large and fit for nightly vision. There is sexual size dimorphism with males being larger.
Biological Features: Nocturnal with activity peaks at dusk and dawn (crepuscular). Colonies generally consist of 50 to 500 individuals, in some cases up to 3000. Has altitudinal migration at least in parts of its range. Makes audible clicks with tongue for navigation. Feeds on very soft ripe fruits like date, fig, apricot, citrus and apple. In Iran may eat Ziziphus fruit too. Polygynous and reproduce once or twice a year. Gestation period lasts nearly 4 months and one young is born each time. Average life span in the wild is 9 years, but it reaches 23 years in captivity.
Habitat, Distribution and Abundance: A strictly cavernicolous species that is found in arid to moist regions. Has broad habitat tolerance, so long as abundant food and appropriate roosting sites are available. Roosts in large natural caves, mines, ruins and underground irrigation tunnels (Qanats). Occurs from sea level up to 4000 m., a.s.l. Rather common in Iran and distributed throughout the southern margin of the country. Records are available from Bushehr, Fars, Kerman, Hormozgan, and Sistan and Baluchestan provinces, as well as Qeshm Island in Persian Gulf.
Conservation Status: It is broadly distributed and abundant, hence listed as Least Concern (LC) in IUCN Red List of threatened species. Cave disturbance and persecution at the roost, as well as fumigation of the cave roosts are threats to this species. Fruit farmers consider it as a pest, but it consumes over-ripe fruits not suitable for sale. Habitat management and protection of its cave roosts are critical.
دریافت مشاوره تخصصی رایگان