گونه خفاش بیابانی Desert Long-eared Bat
نام فارسی: خفاش بیابانی
نام علمی: Otonycteris hemprichii
نام انگلیسی: Desert Long-eared Bat
ویژگی‌های ظاهری گونه خفاش بیابانی
طول سر و بدن 69 تا 83 میلی‌متر، طول ساعد 55 تا 70 میلی‌متر، طول دم 55 تا 62 میلی‌متر و وزن 18 تا 37 گرم است. بزرگ‌ترین خفاش گوش بلند در ایران است. رنگ بدن بسیار روشن (جوان‌ترها تیره‌تر و خاکستری‌تر هستند). موهای بدن انبوه، نرم و بلند است. بن موها در سطح پشتی خاکستری-سفید و نوک آنها نخودی یا خاکستری مایل به زرشکی کمرنگ و موهای سطح شکمی سفیدرنگ است. خط تمایز در امتداد گردن نسبتا مشخص است. گوش‌ها بسیار بلند (30 تا 42 میلی‌متر) هستند و روی پیشانی به همدیگر نمی‌رسند. گوشک بلند و نیزه‌ای است و طول آن تقریبا به نصف طول گوش می‌رسد. چشم‌ها نسبتا درشت هستند. رنگ صورت، گوش‌ها و پرده‌های بال قهوه‌ای مایل به زرد است. پرده‌ها بی‌مو، ضخیم و چرمی هستند. انتهای دم 4 تا 5 میلی‌متر از لبه آزاد پرده میان‌رانی بیرون می‌زند. مهمیز چندان تکوین نیافته لوب پس‌مهمیزی وجود ندارد. 2 جفت پستان دارد. آلت تناسلی نر غیرعادی و پیچیده با سری دوشاخه و خمیده است.
ویژگی‌های زیستی گونه خفاش بیابانی
گونه خفاش بیابانی غروب‌ها زود فعال می‌شود اما دیر از خوابگاه بیرون می‌آید. نزدیک به سطح زمین یا صخره‌ها پرواز می‌کند. با پروازی آهسته در دایره‌های بزرگ پیوسته گشت می‌زند. در دست بسیار آرام است و گاز نمی‌گیرد. عمدتا تک‌زی است اما خوشه‌هایی متشکل از 18 خفاش ماده نیز تشکیل می‌شود. احتمالا مهاجرت نمی‌کند.
تغذیه خفاش بیابانی: علاوه بر استفاده از شیوه بازتاب امواج فراصوت ممکن است با گوش دادن به صدای طعمه نیز شکار کند. هنگام درجابال‌زنی موقعیت طعمه را تعیین کرده و سپس آن را از روی زمین برمی‌دارد. بسته به منطقه و فصل انواع گوناگونی از بندپایان زمینی درشت‌جثه را صید می‌کند. از قاب‌بالان (خاله‌سوسکه‌ها و سوسک‌های طلایی)، ملخ، سوسری، موریانه، ساس یا حتی عقرب، صدپا، عنکبوت و آخوندک تغذیه می‌کند. بیدها را نیز می‌تواند در هوا تعقیب و شکار کند. در اسارت گکوها را به عنوان غذا می‌پذیرد اما چنین رفتاری در طبیعت هنوز مشاهده نشده است. برای نوشیدن آب مرتب به آبگیرها سر می‌زند.
تولید مثل خفاش بیابانی: در خرداد تا اوایل تیر 2 نوزاد به دنیا می‌آورد.
زیستگاه، پراکندگی و فراوانی گونه خفاش بیابانی در ایران
گونه خفاش بیابانی، گونه‌ایی بیابانی است که برای زندگی در مناطق فوق‌العاده خشک و بی‌آب و علف سازش یافته است. در زیستگاه‌های بیابانی و نیمه‌بیابانی شمال آفریقا تا خاورمیانه یافت می‌شود. زیستگاه‌های آن عبارت است از: مناطق خشک، با پوشش گیاهی تنک و صخره‌ای. در شکاف صخره‌ها و درز سنگ‌ها یا گاهی در ساختمان‌ها می‌خوابد. تا ارتفاع 2,400 متر از سطح دریا مشاهده شده است. در مجموع گونه‌ای کمیاب است، هرچند در بیابان‌ها و نواحی کوهستانی و خشک ایران زیاد دیده می‌شود. علت پایین بودن تراکم جمعیت آن فقر زیستگاهش عنوان شده است. تاکنون از استان‌های خراسان رضوی، خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان، هرمزگان، یزد و اصفهان گزارش شده است.
پراکنش جهانی گونه خفاش بیابانی
پراکندگی این خاش در دنیا در شمال آفریقا و آسیاست.
وضعیت حفاظتی گونه خفاش بیابانی
گونه خفاش بیابانی، گونه‌ای نسبتا فراوان است و تصور می‌شود جمعیت بزرگی داشته باشد. اگرچه در بخش‌هایی از گستره پراکندگی‌اش ممکن است تحت تاثیر آفت‌کش‌ها قرار گیرد اما در مجموع خطر مهمی این گونه را تهدید نمی‌کند. از این رو در فهرست سرخ IUCN در طبقه کمترین نگرانی (LC) قرار دارد.
طبقه بندی گونه خفاش بیابانی
سایر اعضای خانواده خفاش‌ها را بشناسیم
زیر راسته خفاش‌های کوچک
- گونه خفاش مایوتیس بکشتاین
- گونه خفاش مایوتیس شائوب
- گونه خفاش مایوتیس گوش موشی کوچک
- گونه خفاش مایوتیس انگشت دراز
- گونه خفاش مایوتیس سبیل‌دار
- گونه خفاش مایوتیس ناتر
- گونه خفاش مایوتیس گوش بریده
- گونه خفاش مایوتیس هیرکانی
- گونه خفاش پی پیسترل کوچک
- گونه خفاش پی پیسترل
- گونه خفاش پی پیسترل کول
- گونه خفاش پی پیسترل ساوی
- گونه خفاش پی پیسترل عربی
- گونه خفاش جنگلی معمولی
- گونه خفاش جنگلی بزرگ
- گونه خفاش جنگلی کوچک
- گونه خفاش سروتین شمالی
- گونه خفاش سروتین بوبرینسکی
- گونه خفاش سروتین هندی
- گونه خفاش سروتین
- گونه خفاش سروتین بتا
- گونه خفاش سروتین آگنف
- گونه خفاش سروتین آناتولی
- گونه خفاش سروتین سندی
- گونه خفاش برفکی
- گونه خفاش گوش پهن آسیایی
- گونه خفاش گوش بلند کوهستانی
- گونه خفاش گوش بلند آسیای میانه
- گونه خفاش گوش بلند قهوه‌ای
- گونه خفاش گوش پهن اروپایی
- گونه خفاش بیابانی
- گونه خفاش بیابانی آسیای میانه
دریافت مشاوره دوره راهنمایان طبیعتگردی
External Features: HB 69-83 mm, FA 55-70 mm, T 55-62 mm and W 18-37 gr. The largest long-eared bat of Iran. The pelage is remarkably pale (The young are darker and greyer). Fur dense, soft and long; hairs of the dorsal side are grey-white at the base and very pale purplish buff or grey at the tips, ventral side is white. The demarcation line along the neck is fairly distinct. The very large ears (30-42 mm) do not meet across the forehead. Tragus long and lanceolate, about half the length of the ear. Eyes relatively large. Face, ears and membranes are pale yellowish-brown; membranes hairless, thick and leathery. Tip of the tail projects 4-5 mm from the interfemoral membrane. Calcar is weakly developed with no postcalcarial lobe. There are two pairs of nipples. Penis is unusual and complicated with a bifurcated and curved glans.
Biological Features: Becomes active early in the evening, but emerges late. Flight close to the ground or along cliffs. Patrols continuously with a slow flight in wide circuits. Hunts by echolocation but also uses passive listening to prey. The prey are located in hovering flight and gleaned from the ground. A wide variety of large ground-living arthropods are taken regionally and seasonally. Feeds on Coleoptera (Tenebrionidae, Scarabeidae and chafers), grasshoppers, cockroaches, termites, bugs or even scorpions, centipedes, spiders and mantises. Can also hawk for moths above the ground. Accepts geckos as food in captivity, but not yet confirmed in the wild. Water-bodies are frequently visited for drinking. Very timid and gentle when handled. Mostly solitary but clusters of up to 18 females occur. Two young are born in June. Probably it is a sedentary species.
Habitat, Distribution and Abundance: A desert species adapted for life in extremely barren and arid areas. Occurs in desert and semi-desert habitats of North Africa and Middle east. Its habitats are xeric, sparsely vegetated and rocky. Roosts in rock fissures and crevices in cliffs, or occasionally in buildings. It is observed up to 2400 m., a.s.l. A generally rare species, though frequent in deserts and arid mountainous areas of Iran. Apparently the low population density is an adaptation to its poor habitat. The species recorded from Khorasan Razavi, South Khorasan, Sistan and Baluchestan, Hormozgan, Yazd and Esfahan provinces.
Conservation Status: A relatively common species with a presumed large population. There are no major threats to the species, although it may be affected by pesticides in some parts of its range. Therefore it is listed as “Least Concern” (LC) in IUCN Red List of threatened species.