مجوزهای لازم برای ورود به مناطق چهارگانه تحت نظارت سازمان محیط زیست
از دیگر مدارک مهم سفر که بایستی در برخی از سفرها به صورت تخصصی انجام شود یا در سفرهای ورودی (سفرهای خارجی‌هایی که به ایران سفر می‌کنند) همراه راهنما باشد، مجوزهای سفر است.
برای برخی سفرها که با هدف بازدید از یک مکان خاص مانند مناطق چهارگانه زیر نظر سازمان محیط زیست انجام می‌شود، بایستی از قبل اقدام به تهیه مجوز ورود به منطقه نمود.
برخی از مناطق طبیعی با توجه به درجه حفاظتی از نظر تنوع زیستی و اکوسیستم‌های طبیعی و حیات وحش، حائز اهمیت بوده و تحت حفاظت و نظارت سازمان محیط زیست هستند که به آن‌ها مناطق چهارگانه می‌گویند. این مناطق به 4 گروه پارک‌های ملی، مناطق حفاظت شده، پناهگاه‌های حیات وحش و آثار طبیعی ملی تقسیم می‌شوند.
حفاظت از تنوع زیستی مناطق
با توجه به اینکه مناطق تحت نظارت سازمان محیط زیست دارای حساسیت‌های حفاظتی هستند، ورود به آن‌ها دارای قوانین و چهارچوب‌های خاصی است، که تحت نظارت محیطبانان سازمان محیط زیست است. محیطبانان به طور شبانه‌روز در این مناطق حضور دارند و سختی بسیاری را در فصول مختلف تحمل می‌کنند تا تنوع زیستی و اکوسیستم منطقه حفظ شود که این خود در جهت رسیدن به اصول توسعه پایدار است. راهنمایان نیز بالاخص در حوزه طبیعتگردی از مسئولیت این چنینی برخوردار هستند و بایستی محیطبانان را در تمام مراحل حفاظتی یاری داده و قوانین و چهارچوب‌های حفاظتی برای ورود به منطقه را به مسافران آموزش دهند.
دریافت مشاوره تخصصی رایگان
ورود به مناطق چهارگانه
آژانس تورگردان باید در زمان برنامه‌ریزی سفر برای هر کدام از این مناطق، درخواست مجوز ورود به مناطق و اجرای تور را به سازمان محیط زیست (بخش محیط طبیعی) فرستاده و درخواست خود را پیگیری نماید. در این درخواست باید تاریخ بازدید، مدت زمان اقامت در منطقه به همراه تعداد بازدیدکنندگان قید شود.
آژانس تورگردان پس از اخذ مجوز ورود به منطقه، باید این نامه را به محیطبانی منطقه فکس نموده تا محیطبانان از زمان و برنامه ورود تور آژانس مطلع شوند. در روز اجرای تور نیز حساسیت‌ها، قوانین و الگوهای اخلاقی به مسافرین آموزش داده شده تا از برداشت هرگونه نمونه گیاهی و جانوری خودداری کنند. همچنین در صورت نیاز به عکاسی و فیلمبرداری، باید این خواسته در نامه درخواست مجوز به سازمان محیط زیست، قید شود.
در زمان ورود به منطقه، نامه مجوز ورود را به محیطبانان ارائه شده و بعد از انجام مراحل اداری، تور وارد منطقه می‌شود. بهتر است در زمان پیاده‌روی مسیرهایی انتخاب شود که آسیبی به گیاهان و محل زندگی جانوران وارد نشود. همچنین بهتر است لباس‌هایی همرنگ با طبیعت استفاده گردد.
رعایت الگوهای رفتاری مناسب با مناطق
راهنمایان نقش بسیار مهمی در فرهنگ‌سازی الگوهای اخلاقی برای ورود به مناطق تحت حفاظت سازمان محیط زیست دارند و می‌توانند این الگوها را به گردشگران منتقل نمایند. در بسیاری از مناطق می‌توان با هماهنگی قبلی با محیطبانی منطقه، درخواست همراهی محیطبان را داشت که این موضوع می‌تواند به جذابیت‌های سفر نیز بیفزایید و مسافران با خاطرات آن‌ها و تجربیاتشان آشنا شوند. بسیاری از مردم از وجود شغل محیطبان و وظایف آن اطلاعی ندارند و حساسیت‌های شغلی آنان را در زمینه حفظ و نگهداری طبیعت نمی‌دانند.
تورهای ورودی و ورود به مناطق
در مورد تورهای ورودی به کشور باید با توجه به نوع فعالیت و درخواست گروه خارجی، نامه‌ای به همراه کپی پاسپورت و ویزای افراد به پیوست و در برخی موارد مشخصات دوربین و ابزارهای گروه برای تحقیق و نمونه‌برداری، به سازمان محیط زیست ارسال نمود تا بعد از بررسی‌های انجام شده مجوزهای لازم ارائه گردد.
مناطق قرق شده
همچنین در برخی از فصول و ماه‌ها، با توجه به اهمیت حفاظتی، سازمان محیط زیست استان‌ها اقدام به قرق کردن منطقه می‌نماید که در آن زمان هیچ‌گونه مجوزی برای ورود به آن منطقه ارائه نمی‌شود، مثلاً در فصل تابستان در شهریورماه با توجه به زمان گاو بانگی (جفت‌گیری) هیچ‌گونه مجوزی برای بازدید در مناطقی که این اتفاق صورت می‌گیرد، داده نمی‌شود.
مدارک لازم برای اجرای سفر عبارتند از:
1. حکم مأموریت راهنمای تور
2. نامه نیروی انتظامی
3. حکم مأموریت راننده توریستی
4. لیست مسافرین تور
5. الحاقیه بیمه مسئولیت و حوادث
6. جزئیات برنامه سفر
7. مجوزهای لازم برای ورود به مناطق تحت نظارت سازمان محیط زیست
8. مجوز تردد وسیله نقلیه برای تردد‌های شهری
9. اخذ کد ناجا
10. لیست اتاق‌بندی مسافرین
11. لیست هزینه‌های تور
12. لیست تلفن‌های ضروری
13. تنخواه گردان سفر
14. قرارداد بین راهنما و آژانس گردشگری