توپوگرافی و آشنایی با اجزاء و خصوصیات پرنده

هدف از این بخش کمک به فراگیران دوره راهنمایان طبیعت‌گردی در جهت آشنایی با خصوصیات ظاهری یک پرنده است. در این بخش سعی شده خصوصیات ظاهری یک پرنده از قبیل پر، پا، منقار، رنگ، استخوانبندی و حواس مورد بررسی قرار می‌گیرد.

قدیمیترین سنگواره‌ای که از پرندگان کشف شده است، متعلق به جانوری به نام آرکئوپتریس است. این پرنده که حدود ١٤٠ میلیون سال پیش می‌زیسته است، به اندازه یک کبوتر بوده و دندان و دمی بلند داشته است، اما اجداد پرندگان امروزی که حدود ٦٥ میلیون سال پیش ظاهر شدند؛ دندان نداشتند و روی آب زندگی می‌کردند. این پرندگان احتمالاً اجداد مرغابی‌ها و فلامینگوها بوده‌اند. در پایان آخرین دوره یخبندان یعنی حدود ١١٥٠٠ سال پیش تقریباً تمام گونه‌های پرندگان امروزی پدیدار شد، اما هم اکنون از بسیاری از آن‌ها دیگر اثری در طبیعت باقی نمانده و منقرض شده‌اند.

به طور معمول در کتاب‌های راهنما طول بدن پرنده و برای پرندگان بزرگ جثه، طول دو بال نوشته شده است. نحوه این اندازه‌گیری‌ها به شکل زیر است. برای اندازه‌گیری طول بدن این پرنده را به پشت روی زمین گذاشته و از ابتدای منقار تا انتهای دوم را اندازه می‌گیرند. برای اندازه‌گیری دو سر بال، در زمانی که بالهای پرنده به طور کامل باز است، فاصله انتهایی‌ترین شاهپر‌ها در بال پرنده را اندازه‌گیری می‌کنند.

اما آنچه از خصوصیات هر پرنده‌ای در نگاه اول به چشم می‌خورد پوشش ظاهری این موجود است. در واقع پرندگان، مهره‌دارانی هستند که بدنشان از پر پوشیده شده، دست‌ها تبدیل به بال و پاها برای نشستن، شنا کردن و راه رفتن سازگار شده است. پرها که در پرندگان علاوه بر نقش پوششی، نقش پرواز را نیز بر عهده دارند؛ آنها را از مهرداران دیگر کاملاً متمایز می‌نمایند. قدرت پرواز در پرندگان، به آن‌ها امکان می‌دهد، مناطقی را برای زیست خود انتخاب نمایند که سایر حیوانات از دسترسی به آن منطقه عاجزند. در حقیقت می‌توان گفت که پرندگان از لحاظ پرواز بهترین و کامل‌ترین وسیله را در اختیار دارند بعضی از آن‌ها با استفاده از جریانات هوا چه در دریا و چه در خشکی از حداکثر قدرت پرواز خود استفاده می‌نمایند. در سلسله تصاویر زیر نام قسمت‌های مختلف بدن یک پرنده از زوایای مختلف، ذکر شده است.

در ادامه برای آشنایی با اجزای بدن پرندگان، مطالبی در قالب عناوین زیر ارائه شده است:

1) انواع پر در بدن پرندگان و کاربردهای آن

2) رنگ بدن پرندگان

3) پا و انگشتان آن در پرندگان

4) انواع منقار در پرندگان

5) انواع دم در پرندگان

6) بال پرندگان و شکل و اندازه آن

7) پرواز پرندگان

8) اسکلت، استخوان‌بندی و عضلات بدن پرندگان

9) دستگاه تنفسی پرندگان

10) دستگاه گردش خون پرندگان

11) دستگاه گوارش و دستگاه دفعی پرندگان

12) حواس پرندگان

دریافت مشاوره تخصصی رایگان