گونه ببر مازندران Tiger
نام فارسی: ببر مازندران
نام علمی: Panther tigris virgata
نام انگلیسی: Tiger
نام‌های محلی: (ترکمنی: دالغر)(مازندرانی: قزل شیر)
مازیار خسروی
آموختن زندگی به نحوی دیگر
مهنوش آبانیتاش
طبیعت بهترین مفیدترین و شادترین دوره ی زندگیست
پوریا گنجی نژاد
اولش فکر میکردم میام سر کلاس چون طبیعت به من نیاز داره
بعدا فهمیدم این منم که به طبیعت نیاز دارم، برای همیشه
مهناز نظرگل
تنها جايی كه غم و غصه هامو فراموش كردم و ياد گرفتم چجوری از زندگی لذت ببرم.
دریافت مشاوره تخصصی رایگان
ویژگی‌های ظاهری گونه ببر مازندران
طول بدن (با دم)، نرها 270 تا 295 سانتی‌متر، ماده‌ها 240 تا 260 سانتی‌متر، وزن نرها 170 تا 240 کیلوگرم، ماده‌ها 85 تا 135 کیلوگرم. بزرگترین گربه‌سان ایران با الگوی راه‌راه متمایز با نوارهای زیاد و نزدیک به‌هم. رنگ نوارها آمیزه‌ای از قهوه‌ای با ته‌رنگ دارچینی. رنگ زمینه قرمز تیره متمایل به قهوه‌ای. دوریختی فصلی آشکاری در رنگ بدن نشان می‌دهد؛ رنگ بدن در زمستان پریده‌تر و نوارها محوتر است. موها، به‌ویژه در پشت گردن (یال)، روی گونه‌ها، دو طرف صورت و زیر شکم و پهلوها بلند است. ببر ایران به زیرگونه P.t.virgata منسوب شده که بر اساس داده‌های مولکولی جدید زیرگونه P.t.altaica را نیز در بر می‌گیرد.
ویژگی‌های زیستی گونه ببر مازندران
ببر حیوانی شب‌گرد است. معمولاً در صبح زود و اواخر غروب به شکار می‌پردازد. به صورت انفرادی زندگی می‌کند. بسیار چابک و قوی است. معمولاً از درخت بالا نمی‌رود. قادر است 10 متر به صورت افقی بپرد. برخلاف اغلب گربه‌سانان به آب تنی علاقه زیادی دارد. گاهی اوقات ساعات گرم روز را در آب می‌گذراند. او قادر است ده‌ها کیلومتر در آب شنا کند. زمستان‌ها در دشت‌های کم‌ارتفاع و تابستان‌ها در ارتفاعات به سر می‌برد.
تغذیه ببر: برای شکار طعمه‌های مختلف از انواع روش‌ها و تاکتیک‌ها استفاده می‌کند. مهم‌ترین طعمه‌اش در ایران گراز بود اما گاهی شوکا، مرال، قوچ و میش اوریال، آهو، شغال، گربه جنگلی و حیوانات اهلی همچون گاو، اسب، خر، گاومیش، شتر و سگ را نیز شکار می‌کرد. ببر در یک وعده غذا می‌تواند 40 کیلو گوشت بخورد.
تولید مثل ببر: گونه‌ای عمدتا تک‌زی است و روابط اجتماعی آن به زمان کوتاه معاشقه جفت‌گیری میان نر و ماده و رابطه مادر و توله‌ها محدود می‌شود که 2 تا 3 سال با هم زندگی می‌کنند. گفته شده که جفت‌گیری احتمالاً در زمستان صورت می‌گیرد البته هر 2 تا 3 سال یک‌بار تولیدمثل می‌کرد و هر بار 2 تا 4 نوزاد به دنیا می‌آورد. دوره آبستنی به طور میانگین سه ماه و نیم طول می‌کشد و تولیدمثل آن فصلی نیست. در 4 سالگی بالغ می‌شود.
طول عمر ببر مازندران: طول عمر در اسارت حدود 30 سال است.
زیستگاه، پراکندگی و فراوانی ببر در ایران
به جنگل‌های کنار رودخانه‌ای و جلگه‌ای، نیزارها، تالاب‌ها و جنگل‌های کوهستانی البرز تا ارتفاع 1,800 متر از سطح دریا محدود می‌شد. تا 2 قرن پیش گونه‌ای نسبتا فراوان بود. از پراکندگی گسترده‌ای در شمال ایران برخوردار بود و از استان‌های خراسان رضوی، خراسان شمالی، گلستان، مازندران، گیلان و آذربایجان شرقی گزارش شده و به احتمال زیاد در گذشته‌های دورتر در اردبیل و آذربایجان غربی نیز حضور داشت.
پراکنش جهانی ببر
پراکندگی ببر خزر در دنیا در مناطق شرق ترکیه، عراق، قفقاز بوده است. ببر مازندران در میان زیرگونه‌های ببر غربی‌ترین پراکنش را داشته است.
وضعیت حفاظتی ببر مازندران
تا حدود 100 سال پیش تعداد نسبتاً زیادی ببر در اکثر مناطق شمالی کشور از آستارا تا سرخس وجود داشته است. ظل‌السلطان در کتاب تاریخ مسعودی از شکار 2 ببر در اطراف بابل و 35 ببر در شبه جزیره میانکاله نام می‌برد. همچنین در برخی سفرنامه‌های معتبر از مشاهده ببر در مناطق سرخس و کشف‌رود ذکر شده است. در بین عکس‌هایی از چند ببر که در نواحی پارک ملی گلستان شکار شده بودند، ماده ببری که بر پشت آن 2 جنین او را قرار داده بودند به چشم می‌خورد. آخرین اطلاعات در مورد ببر مربوط به شکار ببر توسط یک شکارچی ترکمن در سال 1337 در پارک ملی گلستان است. این فرد پس از مشاهده، ببر مذکور را به قتل می‌رساند. از آن تاریخ به بعد با وجود تلاش‌های زیادی که توسط محیط‌بانان از طریق ردیابی و نصب دوربین انجام گرفت هیچ گونه آثاری از ببر مشاهده نشد. بنابراین ببر خزر در ایران منقرض شده و بیش از 50 سال است که هیچ گزارش معتبری از آن به‌دست نیامده است. مهم‌ترین عوامل انقراض ببر مازندران آن عبارتند از آسیب‌پذیری الگوی پراکندگی آن در امتداد رودخانه‌ها، حوضه‌های آب شیرین و حاشیه دریاچه‌ها، جنگل‌تراشی در جلگه‌های خزر و خشکاندن تالاب‌ها برای کشاورزی، کاهش طعمه‌ها، تله‌گذاری و مسموم‌سازی و همچنین شکار. ببر در ایران بر اساس قوانین ملی از سال 1336 حمایت‌شده است. در حال حاضر 2 تخته پوست ببر مازندران یکی در موزه تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست و دیگری در موزه دارآباد وجود دارد.
طبقه‌بندی گونه ببر مازندران
سایر اعضای این خانواده را بشناسیم
- گونه ببر مازندران (گونه منقرض شده)
- گونه شیر ایرانی (گونه منقرض شده)
- گونه پلنگ ایرانی
- گونه یوزپلنگ ایرانی
- گونه گربه وحشی
- گونه گربه جنگلی
- گونه گربه شنی
- گونه گربه پالاس
- گونه کاراکال
- گونه سیاهگوش
External Features: Total length, 270-295 cm (males), 240-260 cm (females); W: 170-240 kg (males), 85-135 kg (females). Largest Felid of Iran with a distinct striped pattern with the stripes more numerous and closer set. Color of stripes an admixture of brown or cinnamon shades. The ground colour richer, darker red, with a tendency to turn brown. Seasonal color dimorphism prominent; Winter coat paler than summer coat with a less distinct pattern. The fur was long especially along the top of the neck (mane), on the cheeks (whiskers), on the sides of the face, and along the belly and flanks. The tiger in Iran has been assigned to the Caspian tiger subspecies P.t.virgata that includes P.t.altaica according to new molecular data.
Biological Features: A variety of hunting patterns and tactics were used to kill different prey. Main prey was the wild boar, however, occasionally caught roe deer, Caspian red deer, Urial, goitered gazelle, golden jackal, jungle cat and various domestic animals, including cattle, horse, ass, water buffalo, camel and dog. Its largely a solitary species with social relations confined to a limited period of mating courtship and mother and cubs living together for 2 or 3 years. Reported to reproduce once every 2 to 3 years, bearing 2 to 4 cubs per litter. Gestation averages three and a half months with no particular breeding season been documented. During winter in the plains, during summer in the mountains.
Habitat, Distribution and Abundance: Confined to riparian and lowland forests, reed-beds, wetlands and alpine forests of Alborz range up to 1800 m a.s.l. A common species till 18th century. Widely distributed through northern Iran and was recorded from Khorasan-e-Razavi, North Khorasan, Golestan, Mazandaran, Guilan and East Azarbaijan provinces and most probably was occurred in Ardabil and West Azarbaijan provinces in older times.
Conservation Status: The Caspian tiger is “Extinct” (EX) in Iran with no decisive records in more than 50 years. Main causes of extinction include susceptibility of its distribution pattern along watercourses, river basins, and lake edges, clearing of the Caspian lowland forests and marshes for agricultural use, depletion of prey base, direct persecution and poisoning and hunting. Tiger is protected in Iran under national legislations since 1957.
دریافت مشاوره تخصصی رایگان